Yaşadığımız periyotta Mars’ı robotik keşiflerle, gelecekte de beşerli bir misyonla araştırmayı hedefliyoruz. Bu yüzden Mars’ın bir vakitler ne kadar erişilemez ve gizemli olduğu kolay kolay göz arkası edilebiliyor.
Roketin ve uzay seyahatinin icadından evvel, teleskopla görülebilenlerin ötesine geçmek isteyen gökbilimciler ise Mars hakkında hayal güçlerine güvenmek zorundaydı. 19. yüzyılın ikinci yarısı ise Mars’ı hayal etmek için farklı bir periyottu; zira gezegen kimi sırlarını açığa çıkarmış üzere görünüyordu. Nispi olarak güçlü teleskoplarla ayrıyeten yeni baskı teknikleriyle gökbilimciler Mars’ın yüzey haritalarını ve fotoğraflarını üretmeye başladılar.
Bu ahşap gravür birinci olarak 1888 yılında Camille Flammarion’un “L’atmosphère: météorologie populaire” isimli yapıtında yayınlandı.. Bun yarı hayali haritalar, kıtalar, denizler, hatta “yaşama ait” izler içerebiliyordu. Fakat teleskopların sonları nedeniyle bu haritalar epeyce farklılık gösteriyordu . Bu devirde bilim ile hayal gücünü birleştiren devrin öne çıkan bir gökbilimcisi, Parisli Camille Flammarion oldu.
1892’de yayımladığı The Planet Mars (Gezegen Mars), 17. yüzyılda Galileo’dan başlayarak 19. yüzyıla kadar uzanan tüm Mars müşahede literatürünün yer aldığı kapsamlı bir derlemeydi. Flammarion, bu çalışma için Mars’a ilişkin 572 çizimi incelediğini bildirmişti.
Flammarion’un “Mars Gezegeni” yayınından bir illüstrasyon. Pek çok çağdaşı üzere Flammarion da Mars’ı, Dünya üzere evrimsel basamaklardan geçmiş ve yaşayan bir gezegen olarak görüyordu. Lakin ona nazaran Mars, Dünyaya ne kadar benzeriyse benzesin, kendine has özellikleriyle dikkat çekiyordu. Flammarion’u fikirleri ve çizimleri, H. G. Wells’in “Dünyalar Savaşı” (The War of the Worlds) yapıtında hayal edilen istilacı Marslılar fikrine de ilham verdi.
Öte yandan Flammarion, “mesafe çok büyük, atmosferimiz çok ağır ve aletlerimiz gereğince harika değil” diyerek, o periyottaki haritalara kuşkuyla yaklaşıyordu. Yeniden de 1800’lerin sonunda ve 1900’ların başında, Mars’ta dünyayı istila etmek isteyen uzaylıların yaşadığına inanmak çok tanınan bir komplo teorisiydi.
