Amerikan Uzay Ajansı NASA, yakın vakitte önemli bir işçi kaybıyla karşı karşıya. Politico’nun haberine nazaran, Trump idaresinin önerdiği bütçe kesintileri kapsamında, ortalarında üst seviye uzmanların da bulunduğu en az 2.145 çalışan vazifelerinden ayrılıyor. Bu gelişmenin, önümüzdeki yıllarda planlanan uzay araştırmaları ve beşerli vazifeler açısından önemli riskler barındırdığı kesin.
Ayrılacak çalışanın büyük kısmı, kritik uzmanlık alanlarında misyon yapan tecrübeli isimlerden oluşuyor. 1.800’den fazla kişi direkt bilimsel projelerde yahut beşerli uzay uçuşlarında vazife alırken, geri kalanlar IT, tesis idaresi ve finans üzere takviye hizmetlerini yürüten takımları kapsıyor. Yalnızca teknik değil, tıpkı vakitte idari manada da kıymetli bir birikimin kaybedileceği belirtiliyor.
Kuruluşun en kritik merkezlerinden de işçi çıkışları yaşanıyor. Kennedy Uzay Merkezi‘nden 311, Johnson Uzay Merkezi‘nden ise 366 kişinin ayrılması bekleniyor. Kennedy, NASA’nın esas roket fırlatma üssü pozisyonunda; Johnson ise beşerli uzay vazifelerinin planlandığı ve yürütüldüğü merkez olarak biliniyor. Bu iki merkezin zayıflaması, ajansın operasyonel gücünde besbelli bir azalmaya yol açabilir.
Yaşanan bu ayrılıklar büsbütün istekli olarak gerçekleşiyor. Lakin bu tablo, Trump idaresinin 2025 yılı için NASA bütçesinde talep ettiği 6 milyar doları aşan kesintilerin yalnızca yarısını karşılıyor. Hasebiyle önümüzdeki devirde daha fazla vazife iptali ya da erteleme gündeme gelebilir. Bilhassa Ay yörüngesine kurulması planlanan Gateway istasyonu üzere uzun vadeli projeler bu durumdan direkt etkilenebilir.
Kongre’nin kesin bütçede ne istikamette bir karar alacağı şimdi net değil. Lakin yaşanan işçi kayıpları, şimdiden NASA’nın kurumsal hafızasında onarılması güç bir boşluk yaratmış durumda. Son yıllarda artan özel uzay şirketleri, ayrılan uzmanlara yeni iş fırsatları sunuyor. Fakat bu geçiş, NASA’nın sahip olduğu bilgi ve tecrübe birikiminin kaybı manasına geliyor.
Önümüzdeki yıllar, bilhassa de 2026’da Ay’a yeni bir astronot grubu gönderme amacı açısından NASA için kritik olacak. Bu amacın muvaffakiyete ulaşması, yalnızca teknolojiye değil, o teknolojiyi yönetecek tecrübeli takımlara da bağlı. Lakin mevcut tablo, bu takımların değerli bir kısmının artık NASA çatısı altında olmayacağını gösteriyor.
