Bir vakitler, devasa karınca sürülerinin insanlara ve yerleşim yerlerine saldırıp herkesi kemire kemire yiyip öldürdüğü Hollywood sinemaları çok seyirci topluyordu. Gerçekte karıncaların bugüne kadar bir insanı yiye yiye öldürdüğü duyulmamış olsa da harika karınca denilen agresif bir karınca tipi şu anda Avrupa’da kentlere büyük ziyan veriyor.
Bu istilacı çeşit, doğal hayat alanlarını bozmanın yanı sıra elektrik sınırlarına ve binalara ziyan vererek büyük sıkıntılara yol açıyor. Son yıllarda Avrupa’da görülen “süper karınca” hadiselerinde bilhassa “Tapinoma magnum” ve “Lasius neglectus” üzere tipler öne çıkıyor. Tapinoma magnum karıncaları, milyonlarca bireyden oluşan devasa süperkoloniler kurabiliyor ve ezildiğinde çürük tereyağına misal rahatsız edici bir koku yayıyor. Bu karıncaların yol ve güç altyapısına ziyan verdiği, hatta birtakım bölgelerde elektrik kesintilerine ve internet aksaklıklarına neden olduğu biliniyor. Örneğin, Almanya’nın kimi bölgelerinde tren tüneli projelerini bile engelledikleri rapor edildi.
İsviçre’de T. magnum, Zürih’te hayvanlar ortasında mikrop taşıyarak salgına neden oldu. Yakınlardaki Oetwil an der Limmat bölgesinde bir üstün koloni, yaklaşık yedi futbol alanı büyüklüğündeki bir patates tarlasını istila etti. Halk bu durumu, “O kadar çok karınca vardı ki, artık yeri göremiyorduk,” diye anlatıyor. Elbette bu dev patates tarlasındaki tüm eserler telef oldu. Patates fiyatlarının çıldırması ise sürpriz olmadı. Yani “karınca” denilerek küçümsenen bu böcekler, bir ülkede kıtlığa ve enflasyona sebep olma kapasitesi taşıyorlar.
Lasius neglectus tipi ise, İngiltere’de görülüyor. Bu karıncalar, olağan karınca kolonilerinden 10 ila 100 kat daha büyük koloniler oluşturabiliyor ve elektrik akımına olan ilgileri nedeniyle sigorta kutularında ve elektrik kablolarında kümelenerek yangınlara ve güç kesintilerine yol açabiliyorlar. Ayrıyeten yaygın haşere ilaçlarına karşı dirençli olmaları, çabayı zorlaştırıyor.
6 bin kilometre boyunca karınca kolonisi
İstilacı karınca cinslerinin bu kadar başarılı olmasının ardında, “ünikoloni” ismi verilen eşsiz toplumsal yapıları yatıyor. Olağanda farklı karınca kolonileri birbirine karşı saldırgan olurken, bu süperkolonilerdeki karıncalar farklı yuvalardan olsalar bile birbirleriyle işbirliği yapıyor ve agresif davranış sergilemiyorlar. Bu sayede, devasa alanlara yayılan tek bir büyük koloni üzere hareket edebiliyorlar. Örneğin, Arjantin karıncalarının (Linepithema humile) İtalya’dan İspanya’nın Atlantik kıyılarına kadar 6.000 kilometreden fazla alana yayılan bir süperkoloni oluşturduğu tespit edildi. Bu karıncalar ekseriyetle ithal bitkiler ve inşaat gereçleri aracılığıyla kıtalararası seyahat yapabiliyor, bu da onların yayılmalarını hızlandırıyor.
Uzmanlar, bu istilacı üstün karıncaların lokal ekosistemler üzerindeki olumsuz tesirlerine dikkat çekiyor. Yerli karınca tiplerini ve öbür omurgasızları bulundukları bölgelerden uzaklaştırarak besin zincirini bozuyorlar. İngiliz Haşere Kontrol Birliği üzere kuruluşlar, bu tiplerin İngiltere’ye yayılma riskine karşı uyarıyor ve halkı, karşılaştıkları yerli olmayan böcek cinslerini rapor etmeye çağırıyor.
