Çok hoş, sağlıklı, canlı, genç bir cildiniz olduğunu düşünün. Sonra bir gün TikTok denilen bir uygulamayı açıp orada hiçbir uzmanlığı olmayan, okul çağındaki tecrübesiz ve bilgisiz kızların, yalnızca hoş oldukları için milyonlarca takipçi toplayıp insanlara güya bir dermatologmuş üzere cilt bakımı tavsiyelerini verdiğini görerek bu tavsiyelerle cildinize süreç yapıyorsunuz. Lakin doğal ki, başınıza geleceklerden haberiniz yok!
TikTok’ta “cilt bakımı” (skincare) hashtag’ini arattığınızda 35 milyondan fazla görüntü çıkıyor. Fakat bu görüntülerin birçok tıpkı formülü izliyor. Hiçbir uzmanlığı olmayan, bir kuruma başvursa vasıfsızlığı sebebiyle ciddiye bile alınmayacak bir “güzellik fenomeni” izleyicilere rutinlerini anlatmadan evvel “Benimle hazırlanın” diyor. Bu rutinler çoklukla birkaç adım ve bir sürü eser içeriyor. Görüntüler çılgınca tanınan olsa da yeni araştırmalar bunların faydadan çok ziyan getirebileceğini gösteriyor.
Bilimsel makalelerin yer aldığı Pediatrics mecmuasında yayımlanan ve Northwestern Üniversitesi araştırmacılarının yaptığı çalışmada, 7 ila 18 yaş aralığındaki TikTok içerik üreticilerinin paylaşımları bilimsel olarak tahlil edildi. Dikkatinizi çektiyse, daha okumayı çözdüğü bile kuşkulu olan 7 yaşındaki bir bebek, TikTok’ta fenomen olup, insanlara “cilt bakımı tavsiyeleri” verebiliyor. Daha vahimi ise 18 yaşına bile gelmemiş bu ergenlerin tavsiyelerini dinleyip uygulayan milyonlarca takipçinin olması.
Tıp eğitimi almış uzman dermatologların ulaştığı bulgular, bu kızların yüzlerinde ortalama altı farklı eser kullandığını ve kimilerinin bir düzineden fazla eser kullandığını ortaya koydu. Kızların tipik bir rutini aylık yaklaşık 168 dolara mal olurken, akne yahut yaşlanma üzere muhakkak bir cilt meselesine karşı tasarlanmış kimyasallar olan 11 farklı etkin bileşen içeriyor.
Endokrin sisteminize güle güle…
Ancak araştırmacılara nazaran gerçek şu ki, bu kadar çok faal bileşeni tıpkı anda katmanlamak cilt tahrişi, güneş hassasiyeti ve kontakt dermatit olarak bilinen bir cilt alerjisi geliştirme riskini artırıyor. Ayrıyeten pek çok yayıncının reklam/sponsorluk sebebiyle aşikâr eserlerin kullandığı ve bu eserlerin içeriklerinde önemli ziyanlı unsurlar olabileceği de dikkat çekiyor. Bu kimyasallar, endokrin sistemini bozarak kısırlıktan, şeker hastalığına, süratli yaşlanmadan hormonal bozukluklara kadar sayısız probleme kapı açıyor.
Öte yandan, en kolay haliyle cildinizde alerji geliştiğinde ise geçmiş olsun. Ömür uzunluğu sabun bile kullanmak, ya da duşta saçınızı şampuanlamak üzere kolay süreçler, yüzünüzün şişip kıpkırmızı olmasına kadar giden önemli sıkıntılar yaratabiliyor.
O vakit, atalarımızın vakit, uzay ve yerde bağımsız olarak, her çağda geçerli olan şu ünlü kelamını tekrar hatırlayalım: Kılavuzu karga olanın burnu pislikten ne olmazmış…
