Uzaya birinci kere fotonik kuantum bilgisayar gönderildi. Viyana Üniversitesi öncülüğünde geliştirilen bu kompakt sistem, 23 Haziran’da bir SpaceX Falcon 9 roketiyle Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Üssü’nden fırlatıldı. Dünya yörüngesinde yaklaşık 550 kilometre yüksekte çalışacak olan bu sistem, uzay tabanlı veri sürece ve gözlem teknolojilerinde yeni bir periyodun habercisi olarak görülüyor. Uzaya koşullarına güçlü kuantum teknolojisi
Kuantum bilgisayarını uzaya uyarlamak önemli mühendislik sıkıntılarını da beraberinde getirdi. Viyana grubu, aygıtı uzay seyahatinin çok sıcaklık değişimlerine, radyasyona ve titreşimlere dayanacak formda üretti. Ayrıyeten aygıt, Almanya’daki Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nin pak odasında yalnızca 11 iş gününde monte edildi. Aygıtın bir hafta içinde birinci datalarını iletmesi bekleniyor.
Projeyi yürüten Prof. Philip Walther hem temel kuantum fiziği hem de uygulamalı alanlarda daha fazla uzay deneyi yapmanın artık mümkün olduğuna değindi. Öte yandan bu uydunun en dikkat cazibeli tarafı, verileri yerinde işleyebilmesi. Yani örneğin orman yangınlarını tespit eden sensörlerden gelen datalar, Dünya’ya gönderilmeden direkt uydu üzerinde tahlil edilebiliyor. Bu da hem güç tüketimini azaltıyor hem de reaksiyon mühletini hızlandırıyor. Optik sistemler üzerine kurulu işlemci, teşebbüs ve kırınım üzere fizikî unsurları kullanarak bilhassa Fourier dönüşümleri ve konvolüsyon hesaplamalar üzere kuvvetli vazifeleri klasik bilgisayarlardan çok daha verimli formda yerine getiriyor. Sistem hem esnek hem de yine yapılandırılabilir yapısıyla gelecek misyonlar için de uyarlanabiliyor. Walther’a nazaran bu misyon, kuantum donanımlarının uzaydaki uzun vadeli performansını test etmek için de kıymetli bir fırsat. Aygıt, iklim izleme, uydu iletişimi ve temel kuantum araştırmaları üzere birçok alanda kullanılabilir potansiyele sahip.
