Günümüzde uydular, internet irtibatından hava durumu takibine, navigasyon sistemlerinden orman yangınlarını izlemeye kadar hayatımızın birçok kritik fonksiyonunu yerine getiriyor. Lakin bu yüksek teknolojili araçların birden fazla, misyon müddetleri dolduğunda ya Dünya atmosferine girerek yanıyor ya da uzayın “mezarlık” yörüngelerine gönderilerek terk ediliyor. Bu durum hem maliyet hem de sürdürülebilirlik açısından değerli bir sorun teşkil ediyor.
Bu tabloyu değiştirmeyi hedefleyen yeni bir teşebbüs, uzay sanayisinde dikkat alımlı bir adım atmaya hazırlanıyor. Merkezi Denver’da bulunan Lux Aeterna, 2027 yılında fırlatmayı ve daha sonra geri getirmeyi planladığı Delphi isimli yine kullanılabilir uydusunu tanıttı. Şayet proje muvaffakiyete ulaşırsa, uzaya uydu gönderme süreci çok daha ekonomik, etraf dostu ve esnek hale gelebilir.
Uydular geri dönebilir mi?
Bugüne kadar uzaya gönderilen uydular, ekseriyetle tek kullanımlık olarak tasarlanıyordu. Misyon tamamlandığında ya denetimsiz formda atmosferde yanarak yok oluyorlar ya da erişilemeyen yörüngelerde yıllarca devinimlerini sürdürüyorlar. Delphi ise bu döngüyü kırmayı amaçlıyor. Şirketin kurucusu ve CEO’su Brian Taylor, bu fikrin geçtiğimiz yıl SpaceX’in Starship roketiyle yaptığı bir denemeyi izlerken aklına geldiğini söylüyor.
Starship üzere dev roketlerin sunduğu taşıma kapasitesi, uyduların artık çok daha büyük, sağlam ve geri dönüşe uygun halde tasarlanmasını mümkün kılıyor. Taylor’a nazaran bu roketler, uyduların yörüngeden geri dönmesini sağlayacak müdafaa sistemleri için gereken alanı sunuyor. Lux Aeterna da bu avantajı kıymetlendirerek Delphi için özel bir ısı kalkanı geliştirmeyi planlıyor. Bu kalkan, yüksek süratle atmosferden geçerken oluşan çok ısıyı absorbe ederek uydunun ziyan görmesini engelleyecek.
Şirket tarafından paylaşılan Delphi dizaynında, NASA’nın geçmişte uzay kapsülleri için kullandığı konik ısı kalkanlarına benzeri bir yapı dikkat çekiyor. Taylor, bu benzerliğin tesadüf olmadığını ve NASA’nın yıllar boyunca edindiği tecrübelerin Delphi’nin mimarisine ilham verdiğini tabir ediyor. Ayrıyeten Delphi, kompakt bir uydu yapısına sahip olacak ve atmosferden inançlı geçiş için katlanabilir bir biçimde ısı kalkanının ardına yerleştirilebilecek.
Taylor, daha evvel SpaceX’in Starlink ve Amazon’un Kuiper projelerinde misyon almış bir isim. Bu tecrübelerini artık kendi teşebbüsüne taşıyan Taylor, Delphi’nin 2027 yılında bir SpaceX Falcon 9 roketiyle yörüngeye gönderileceğini ve misyon sonunda Dünya’ya geri döneceğini belirtiyor. Bu uçuşun başarılı olması halinde, şirket birebir uydunun tekrar fırlatılmasıyla bu teknolojinin tekrar kullanılabilirliğini kanıtlamayı hedefliyor.
Yatırımcıların ilgisi büyük
Delphi projesi yalnızca mühendislik açısından değil, birebir vakitte ekonomik ve stratejik tesirleri bakımından da büyük ilgi uyandırmış durumda. ABD Savunma Bakanlığı, sistemin sunduğu esneklik nedeniyle projeye ilgi gösteren birinci kurumlardan biri. Ayrıyeten Lux Aeterna, Space Capital öncülüğünde Dynamo Ventures ve Mission One Capital üzere yatırım fonlarının iştirakiyle 4 milyon dolarlık bir tohum yatırım almayı başardı.
Bu finansal takviye, Delphi’nin geliştirilmesi ve testlerinin sürdürülmesi için kritik bir kaynak sağlıyor. Şirket, birinci misyon muvaffakiyetle tamamlandıktan sonra daha büyük, daha güçlü ve çok kere kullanılabilecek yeni bir uzay aracı üzerinde çalışmayı planlıyor.
