Yapay zeka çağının yükselişi, data merkezlerine olan talebi patlatırken güç altyapılarını da zorlamaya başladı. Fakat ABD’nin Nevada eyaletinde hayata geçirilen çığır açıcı bir proje, hem bu meseleye tahlil sunuyor hem de sürdürülebilir güç alanında yeni bir devri başlatıyor. Güneş panelleriyle beslenen ve ikinci ömrünü yaşayan elektrikli araç bataryalarıyla çalışan bu veri merkezi çevreci bir tahlil sunuyor. Kullanılmış bataryalara ikinci hayat
Projenin ardında, Tesla’nın kurucu ortaklarından JB Straubel’in kurduğu Redwood Materials bulunuyor. Şirketin yan kuruluşu Redwood Energy, elektrikli araçlardan çıkan bataryaları direkt geri dönüştürmek yerine evvel yeniden kullanma amacıyla yola çıktı. Yapılan testlerde, bu bataryaların birçoklarının araçlar için uygun olmasalar bile kapasitelerinin yarısından fazlasını koruduğu ortaya çıktı. Bu bataryalar artık data merkezlerinde sabit enerji depolama birimleri olarak misyon yapıyor.
Redwood’un ABD genelinde yürüttüğü lojistik ağ, her yıl Kuzey Amerika’daki kullanılmış batarya paketlerinin yüzde 70’inden fazlasını topluyor. Bataryalar ayrıntılı bir biçimde tahlil ediliyor; yine kullanılabilecek durumda olanlar modüler güç depolama sistemlerine dönüştürülüyor. Üretici fark etmeksizin tüm bataryalar, Redwood’un geliştirdiği denetim sistemi sayesinde ahenk içinde çalışabiliyor.
Döngüsel iktisat sağlanıyor
Yapay zeka ve bulut bilişimin büyümesi, data merkezlerinin elektrik tüketimini rekor düzeylere taşıyor. Kestirimlere nazaran, 2028 yılına kadar ABD’deki toplam elektrik tüketiminin yüzde 12’si sırf bilgi merkezlerine gidebilir. Bu durum, mevcut şebeke altyapısının ve klasik batarya üretiminin yetersiz kalabileceğine işaret ediyor. Tam da bu noktada devreye ikincil kullanım batarya sistemleri giriyor. Bu bataryalar, yenilenebilir kaynaklardan sağlanan enerjiyi depolayarak gereksinim duyulan anlarda devreye giriyor. Üstelik sabit sistemlerde çalıştıkları için, araç kullanımına kıyasla çok daha az zorlanıyorlar. Ayrıyeten maliyet avantajı da sağlanıyor.
Yapay zeka altyapı şirketi Crusoe ile ortak yürütülen yeni mikroşebeke, bu yaklaşımın başarılı bir örneği. Yalnızca dört ayda tamamlanan projede, 12 megavat güç ve 63 megavat-saat depolama kapasitesi sağlanıyor. Bu, hem dünyanın en büyük ikinci ömür batarya kullanımı hem de Kuzey Amerika’daki en büyük mikroşebeke manasına geliyor. Bu sistem, halihazırda 2.000 GPU’nun çalıştığı bir data merkezine güç veriyor.
Redwood’un vizyonu sadece güç sağlamakla sonlu değil. Kullanılan bataryalar, kullanım ömürlerini tamamladıktan sonra geri dönüştürülerek lityum, kobalt ve nikel üzere kritik madenler tekrar iktisada kazandırılıyor.
ABD yollarında şu anda 5 milyondan fazla elektrikli araç var ve her yıl 100.000’den fazlası emekliye ayrılıyor. Redwood, bu ikinci ömür bataryaların ileride enerji depolama pazarının yarısından fazlasını karşılayabileceğini öngörüyor.
