Astronomlar, 7 milyar yıl boyunca neredeyse hiç değişmeden kalan sıra dışı bir galaksiyi keşfetti. KiDS J0842+0059 ismi verilen bu galaksi, bilim insanları tarafından “kozmik fosil” olarak tanımlanıyor. Tıpkı dünyadaki dinozor fosillerinin ömrün evrimini anlamamıza yardımcı olması üzere, bu galaktik fosil de kozmosun birinci devirlerini araştırmak için eşsiz bir fırsat sunuyor. Çarpışma ve birleşmelerden uzak kalmayı başarmış bu ender galaksiler evrenin birinci vakitlerine açılan bir pencere niteliğinde.
7 milyar yıl boyunca değişmedi
Araştırmacılar, bu galaksiyi daha evvel 2018 yılında KiDS (Kilo Degree Survey) projesi kapsamında keşfetmişti. Lakin son tahliller, Large Binocular Telescope (LBT) kullanılarak elde edilen yüksek çözünürlüklü bilgilerle yapıldı. Elde edilen bulgular, KiDS J0842+0059’un yaklaşık7 milyar yıl boyunca boyut, form ve yapısal özelliklerini koruduğunu ortaya koydu. Güneş’in 100 milyar katı kütleye sahip
KiDS J0842+0059, Dünya’dan yaklaşık 3 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Müşahedeler, bu galaksinin Güneş’in 100 milyar katı kadar bir yıldız kütlesine sahip olduğunu gösteriyor. Lakin dikkat cazibeli olan, bu kadar büyük bir kütleye karşın hayli kompakt bir yapıya sahip olması ve uzun müddettir yeni yıldız üretmemesi. Bu da onun, erken kainatta oluşmuş, gelişimi durmuş bir galaktik fosil olabileceğine işaret ediyor. LBT’nin uyarlamalı optik sistemi sayesinde, bu galaksinin yapısı evvelki bilgilere kıyasla 10 kat daha net biçimde görüntülendi.
Hubble Uzay Teleskobu tarafından görülen kalıntı galaksi NGC 1277 Benzer bir öbür fosil galaksi olan NGC 1277, 240 milyon ışık yılı uzaklıktaki Perseus Kümesi’nde bulunuyor. Lakin KiDS J0842+0059, hem daha uzak hem de daha eski bir örnek olarak öne çıkıyor.
Bu keşif, birtakım galaksilerin erken periyotta süratle oluştuğunu ve milyarlarca yıl boyunca çarpışmalardan kaçarak bugüne dek bozulmadan ulaşabildiğini gösteriyor. Araştırmacılar, bu çeşit galaksilerin bugünkü büyük galaksilerin çekirdek yapılarının nasıl şekillendiğini anlamada anahtar rol oynadığını vurguluyor. Gelecek periyotta, Avrupa Uzay Ajansı’nın Euclid uzay teleskobu üzere ileri teknolojilerle daha fazla galaktik fosilin keşfedilmesi hedefleniyor.
galaksi,evren,
