Çin, dünya yörüngesinde birinci sefer iki uyduyu kenetleyerek yakıt ikmali gerçekleştirdi. Gelişme, jeostatik yörüngede Shijian-21 ve Shijian-25 uyduları ortasında gerçekleşti. Vazifeyle ilgili resmi bir açıklama yapılmasa da, ABD merkezli uzay müşahede firması COMSPOC ve İsviçre merkezli s2a systems şirketlerinin optik bilgileri, iki uydunun kenetlendiğini doğrulayan bulgular ortaya koydu.
Çin, yörüngede yakıt ikmali yapmayı başardı
Shijian-25, 2025 yılı Ocak ayında uzaya gönderildi. Shijian-21 ise 2021’den bu yana uzayda vazife yapıyor. COMSPOC, 13 Haziran’dan itibaren iki uydunun jeosenkron yörüngede bir dizi yakın geçiş gerçekleştirdiğini belirledi.
Bu tarihte iki uydu ortasındaki ara yaklaşık 1 kilometreye kadar düştü ve yaklaşık 90 dakika boyunca bu pozisyonda sabit kaldı. Birebir anda, ABD’ye ilişkin USA 270 ve USA 271 isimli iki gözetleme uydusu, Çin uydularının iki yanına konumlandı.
30 Haziran’da s2a systems tarafından kaydedilen datalara nazaran, iki Çin uydusu tekrar birbirine yaklaştı. Müşahedeler sırasında her iki uydu da ekvatorun 35.786 kilometre üzerinde yer alıyordu. Şirket, 2 Temmuz’da yaptığı açıklamada Shijian-21 ile Shijian-25’in o gün prestijiyle artık birbirinden ayırt edilemediğini bildirdi. Tıpkı gün, iki uydunun tam olarak kenetlendiği ve yakıt transferi gerçekleştirdiği değerlendirildi.
Yakıt ikmali vazifesinin Shijian-21’in daha evvel gerçekleştirdiği vazifelerle ilişkili olduğu belirtiliyor. Bu uydu, 2022 yılında kullanılmayan Beidou-2 G2 uydusunu yörüngeden çıkararak mezarlık yörüngesine taşımıştı. Kelam konusu harekette yüksek ölçüde yakıt tüketildiği biliniyor. Shijian-25’in bu misyonda Shijian-21’e tekrar yakıt sağlamış olabileceği söz ediliyor.
Yörüngede yakıt ikmali, uzay çalışmalarında stratejik ehemmiyete sahip teknolojiler ortasında yer alıyor. Uydu ömrünü uzatmanın ötesinde, derin uzay vazifelerinin sürdürülebilir hale gelmesi için bu cins teknolojiler gerekli görülüyor.
Çin’in gerçekleştirdiği bu operasyon, insansız uzay vazifelerinin hudutlarını genişletirken, öteki uzay ajansları tarafından da dikkatle takip ediliyor. ABD’nin emsal bir teknolojiyi 2026 yılında denemeyi planladığı biliniyor.
