Çin Başbakanı Li Qiang, Tibet’teki Yarlung Tsangpo Irmağı üzerinde dünyanın en büyük hidroelektrik santrali projesinin resmen başlatıldığını duyurdu. Bu kapsamda 19 Temmuz’da Hindistan hududuna yakın, Tibet’in güneydoğusundaki Nyingchi kentinde bir temel atma merasimi düzenlendi. En yakın rakibinin üç katı büyüklükte olacak
Yıllık 300 milyar kilovat-saatlik elektrik üretim kapasitesine sahip olması beklenen proje, halihazırda dünyanın en büyük hidroelektrik santrali olan Çin’deki Üç Boğaz Barajı’nın üç katı güç üretecek.
Proje birinci olarak Çin’in 2020 yılında açıklanan 14. Beş Yıllık Kalkınma Planı’na dahil edilmiş, resmi onay ise 2024’ün sonlarında verilmişti. Edinilen bilgilere nazaran, baraj beş kademeli hidroelektrik santralinden oluşacak ve yaklaşık 60 GW güç üretme kapasitesine sahip olacak. Toplam yatırım maliyetinin ise yaklaşık 1.2 trilyon yuan (yaklaşık 167 milyar dolar) olması bekleniyor.
Projenin büyüklüğünü daha âlâ anlayabilmek ismine, Türkiye’nin mevcut hidroelektrik santrallerin toplamda 33 GW güce sahip olduğunu belirtelim.
Hindistan ve Bangladeş’te projeye yönelik tasalar bulunuyor
Yarlung Tsangpo Irmağı, Tibet Platosu’ndan doğarak Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Arunachal Pradesh ve Assam eyaletlerinden geçip Bangladeş’e ulaşarak Brahmaputra Irmağı ismini alıyor. Nehirin memleketler arası hudutları aşan yapısı nedeniyle Çin’in bu atılımı, bilhassa Hindistan ve Bangladeş’te su kaynaklarının azalması, ziraî ve çevresel etkiler nedeniyle telaşlara yol açtı.
Bölgesel telaşları hafifletmek emeliyle Çin, projenin ekolojik sistemlere, jeolojik istikrara ve komşu ülkelerin su haklarına ziyan vermeyeceğini savunarak kapsamlı bilimsel değerlendirmelerin yapıldığını bildirdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı da barajın doğal afetlere karşı tedbir niteliği taşıdığını, iklim değişikliğiyle çabaya katkı sunduğunu ve bölgesel güç iş birliğini teşvik edeceğini vurguladı. Ayrıyeten barajın siyasi baskı aracı olarak kullanılmayacağını da belirtti.
Ancak bu açıklamalara karşın, Hindistan ve Bangladeş’te tasalar devam ediyor. Uzmanlar ve yetkililer, Çin’in siyasi gerginlik devirlerinde ırmak akışını manipüle ederek yapay taşkınlara yahut kuraklıklara neden olabileceği ihtimalini gündeme getiriyor.
Çevre örgütleri ise projenin biyolojik çeşitliliği tehdit edebileceği, lokal halkın yerinden edilmesine yol açabileceği ve hassas Himalaya ekosistemini bozabileceği istikametinde ihtarlarda bulunuyor.
