Aflatoksin nedir? Aflatoksin, Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus gibi küf mantarlarının ürettiği son derece zararlı bir toksindir. Özellikle fıstık, fındık, mısır, tahıllar ve kuru meyvelerde oluşabilir. Bu toksin, karaciğere ciddi zararlar verir ve uzun vadede kansere neden olabilir.
Türkiye’den ihraç edilen gıdalarda aflatoksin ve okratoksin gibi sağlığa zararlı küf toksinleri tespit eden Avrupa ülkeleri, ürünleri geri çeviriyor. Özellikle Antep fıstığı ve kuru incir gibi tarımsal ürünlerde tespit edilen yüksek toksin oranları hem halk sağlığı hem de ihracat güvenilirliğimiz açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Aflatoksin Nedir?
Aflatoksin, Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus adlı küf mantarlarının ürettiği zehirli bir maddedir. Genellikle fıstık, mısır, fındık, kuru meyve ve tahıllarda görülür. En büyük risk, aflatoksinin karaciğer üzerinde oluşturduğu toksik etkiyle kansere neden olabilmesidir. Avrupa Birliği, aflatoksin seviyeleri için oldukça katı sınırlar belirlemiştir ve sınır üstü ürünleri kesin olarak kabul etmemektedir.
Antep Fıstığında Aflatoksin Skandalı
Özellikle Dubai çikolatalarında yoğun olarak kullanılan Türk Antep fıstıkları, İtalya’ya gönderilmeden önce yapılan kontrollerde sınıfta kaldı. Tespitlere göre:
Aflatoksin seviyesi, yasal sınırın 7 ila 9 kat üzerinde çıktı.
Ürünler, sınır kapısında durdurularak Türkiye’ye geri gönderildi.
Okratoksin Nedir?
Okratoksin, özellikle üzüm, incir, kahve ve tahıllarda bulunan bir diğer tehlikeli mikotoksindir. Böbrek sağlığına zarar verir, bağışıklık sistemini olumsuz etkiler ve Avrupa Birliği Gıda Uyarı Sistemi (RASFF) tarafından yüksek riskli toksin olarak tanımlanmıştır.
Kuru İncirlerde 23 Kat Fazla Okratoksin!
İtalya’ya gönderilmek istenen Türk kuru incirlerinde yapılan laboratuvar testleri, şu sonuçları ortaya koydu:
Okratoksin seviyesi, yasal sınırın 23 katı çıktı.
Ürünler acil olarak reddedildi ve iade edildi.
Bu Durumun Anlamı Nedir?
İhracatta Güven Kaybı: Türkiye’nin “güvenilir gıda tedarikçisi” imajı zarar görüyor.
Sağlık Riski: Tüketici sağlığı doğrudan tehdit altında.
Ekonomik Zarar: Geri dönen ürünler maddi kayıplara ve itibar erozyonuna yol açıyor.
Çözüm İçin Ne Yapılmalı?
Hasat öncesi ve sonrası kontroller artırılmalı.
Üreticiler ve ihracatçılar düzenli olarak eğitilmeli.
Laboratuvar testleri ihracat öncesi zorunlu hale getirilmeli.
Gıda zincirinde şeffaflık sağlanmalı ve izlenebilirlik artırılmalı.
Tüketicilere Tavsiyemiz
Alışveriş yaparken ürün etiketlerine ve sertifikalarına dikkat edin.
Bilinen, denetlenen markaları tercih edin.
Şüpheli ürünleri ALO 174 Gıda Hattı gibi resmi mercilere bildirin.
Sağlıklı Gıda Herkesin Sorumluluğudur
Aflatoksin ve okratoksin, yalnızca üretici sorunu değil; toplum sağlığı meselesidir.
Gıda güvenliğini sağlamak için hem üreticinin hem tüketicinin bilinçli olması şart.
Sağlıklı gıdaya ulaşmak bir hak değil, aynı zamanda bir sorumluluktur.
