Çin, şimdiye kadar inşa edilen en büyük hidroelektrik barajın imaline resmen başladı. Bu yeni “mega baraj”, hem boyut hem de güç üretimi açısından dünyanın en güçlü barajı olan Üç Boğaz Barajı’nı (Three Gorges Dam) geride bırakmaya hazırlanıyor.
Baraj, Tibet Özerk Bölgesi’nde yer alan Yarlung Tsangpo Nehri’nin alt kesitlerinde yükseliyor. Projenin temel atma merasimi 19 Temmuz’da, barajın bir kısmının geçeceği Nyingchi şehrinde Çin Devlet Başkanı Li Qiang’ın katılımıyla gerçekleştirildi.
Beş etaplı bir hidroelektrik santral olarak tasarlanan bu yapı, yılda yaklaşık 300 milyar kilovatsaat elektrik üretme kapasitesine sahip olacak. Bu ölçü, Üç Boğaz Barajı’nın yıllık 111,8 milyar kilovatsaatlik üretiminin neredeyse üç katı. Birtakım uzmanlara nazaran, bu kadar büyük bir su kütlesi Dünya’nın dönüş suratını dahi etkileyebilir.
Elde edilecek gücün büyük bir kısmı, Tibet dışında kalan Çin bölgelerine aktarılacak.
Hidroelektrik santraller, akan suyun kinetik gücünü kullanarak türbinleri döndürüyor ve bu hareket, jeneratörler aracılığıyla elektriğe dönüştürülüyor. Fosil yakıtların tersine hidroelektrik, karbon salımı yapmayan, yenilenebilir ve etraf dostu bir güç kaynağı olarak öne çıkıyor.
Çin medyası da bu projeyi, ülkenin “yeşil ve düşük karbonlu güce geçişinde büyük bir adım” olarak nitelendiriyor. Ayrıyeten barajın etrafında kurulacak izleme ağlarının, tabiat ve insan ahengini güçlendirmesi hedefleniyor.
Ekolojik ve jeopolitik endişeler
Baraj inşası, Çin’in yenilenebilir güce yaptığı yatırımların bir modülü olsa da, ülke hala ağır kömür kullanımı nedeniyle dünyanın en büyük karbon salıcıları ortasında yer alıyor. Ayrıyeten bu dev projenin yaklaşık maliyeti 1,2 trilyon yuan (yaklaşık 167,8 milyar dolar) ile Üç Boğaz Barajı’nın maliyetini aşmış durumda.
Ancak inşa edilen baraj, yalnızca ekonomik ve çevresel değil, jeopolitik gerginlikleri de beraberinde getiriyor. Zira Yarlung Tsangpo Irmağı, Hindistan ve Bangladeş’e yanlışsız Brahmaputra ismiyle akmaya devam ediyor. Bu ülkeler, ırmağın debisinde yaşanabilecek değişimlerin su güvenliklerini tehlikeye atabileceğini vurguluyor.
İklim değişikliğinin tesiriyle kuraklıkların artması, dünyada su kaynaklarını daha da kritik hale getiriyor. 2018’de yapılan bir çalışmada, Hindistan-Çin hududundaki Brahmaputra Irmağı muhtemel “su savaşlarının” yaşanabileceği bölgeler ortasında gösterilmişti.
Bu gelişme, dünya genelinde su denetimi ve idaresinin önümüzdeki yıllarda daha büyük çatışmalara yol açabileceğine dair kaygıları de beraberinde getiriyor.
