Çin Başbakanı Li Qiang, Şanghay’da düzenlenen 2025 Dünya Yapay Zekâ Konferansı’nda (WAIC) yaptığı konuşmada, ülkesinin yapay zekâ alanında global iş birliğine açık olduğunu belirtti. Teknoloji monopollerine karşı ihtarda bulunan Li, yapay zekânın “sadece muhakkak ülkeler ve şirketler için ayrıcalıklı bir oyun” hâline gelmemesi gerektiğini vurguladı. Bu kapsamda, memleketler arası bir “Dünya Yapay Zekâ İş Birliği Örgütü” kurulmasını önerdi.
Çin yapay zeka için kolları sıvadı
Her ne kadar isim vermemiş olsa da, Li’nin “teknoloji tekelleri” sözleri, ABD’nin Çin’e yönelik yapay zekâ çip ihracatı kısıtlamalarını akıllara getirdi. Bu kısıtlamalar nedeniyle NVIDIA, Çin pazarını kaybetmemek ismine sırf Çin’e özel çip modelleri geliştirmek zorunda kaldı. Öte yandan Çinli teknoloji devleri, bilhassa Huawei, ABD merkezli gelişmiş çiplere ulaşamamanın yarattığı boşluğu kendi yapay zekâ sistemlerini geliştirerek kapatmaya çalışıyor.
Li Qiang’ın bu açıklamaları, ABD’de Trump idaresinin açıkladığı ve AI kesimine devlet müdahalesini sınırlamayı hedefleyen “AI Aksiyon Planı”nın akabinde geldi. Plan tıpkı vakitte, ABD’nin yapay zekâ yarışında Çin’i geride bırakma maksadını de taşıyor.
Çin Başbakanı, konuşmasında açık kaynak yapay zekâ teknolojilerinin geliştirilmesini “aktif halde destekleyeceklerini” belirtti ve Çin’in, başta global güney ülkeleri olmak üzere gelişmekte olan ülkelere yapay zekâ teknolojilerini paylaşmaya istekli olduğunu söyledi. Ayrıyeten, Çin’in global topluluğa “Çin’e mahsus çözümler” sunma konusunda kararlı olduğunu lisana getirdi.
Li, global ölçekte yapay zekâ yönetişiminin hala modüllü bir yapıda olduğuna dikkat çekerek şu tabirleri kullandı:
“Dünyada yapay zekâ yönetişimi hâlâ dağınık bir tablo çiziyor. Bilhassa düzenleme anlayışı ve kurumsal yapılar konusunda ülkeler ortasında büyük farklar var. Bu nedenle, geniş bir uzlaşıya dayanan global bir yapay zekâ yönetişim çerçevesini bir an evvel oluşturmak için uyumu güçlendirmeliyiz.”
