Marathon Fusion, tokamak füzyon reaktörü teknolojisiyle sırf pak güç üretmekle kalmayıp birebir vakitte cıva elementinden altın elde edebildiğini duyurdu. Şirketin açıklamasına nazaran, her gigavat (yaklaşık 2,5 GWth) elektrik üretimi karşılığında beş ton altın ortaya çıkıyor. Bu tez, sadece güç bölümünü değil, ekonomik kıymet zincirlerini de sarsabilecek potansiyele sahip. Füzyon ile altın üretimi
Antik çağlardan bu yana simyacıların hayalini süsleyen “baz metallerden altın üretme” fikri, tarih boyunca mistik simgelerle birlikte anılmıştı. Fakat bu hayalin, günümüz çağdaş fiziği ve mühendisliğiyle birinci kere teknik bir temele kavuştuğu görülüyor.
Şirketin geliştirdiği sistemde, klâsik olarak füzyon reaktörlerinde yakıt üretimi için kullanılan lityum yerine, yaygın bulunan cıva-198 izotopu kullanılıyor. Füzyon tepkileri sırasında açığa çıkan süratli nötronlar, cıva-198 atomlarını kararsız cıva-197’ye dönüştürüyor. Bu izotop da beta bozunmasıyla altın-197’ye, yani tabiatta bulunan stabil altın izotopuna dönüşüyor. Şayet reaktör kaplamasında lityum-cıva alaşımı kullanılırsa, hem altın hem de füzyon reaktörü için gerekli trityum yakıtı eşzamanlı üretilebiliyor. Marathon Fusion, sürecin verimli olması için kullanılan cıva izotopunun %90 oranında zenginleştirilmiş olması gerektiğini belirtiyor. Füzyon reaktörü içinde bu yansımalara maruz kalan alaşım daha sonra kimyasal yollarla işlenerek altın kolaylıkla ayrıştırılabiliyor. Altının soy metal özelliği sayesinde, bu ayrıştırma süreci hayli kolay ve maliyetsiz hale geliyor.
Bir ihtilal yaratabilir
Ekonomik açıdan değerlendirildiğinde ise beş ton altın, mevcut altın fiyatlarıyla yaklaşık 545 milyon dolarlık bir pahaya karşılık geliyor. Bu ölçü, bir füzyon santralinin işletme maliyetlerini kıymetli ölçüde azaltabileceği üzere, füzyon teknolojisinin ticarileşmesini de hızlandırabilir.
Her ne kadar bu buluş şu anda hakemli bilimsel onay sürecinden geçiyor olsa da, şayet doğrulanırsa füzyon gücünün sırf sınırsız pak güç üretme vaadi değil, tıpkı vakitte stratejik metallerin üretiminde ihtilal yaratma potansiyeli taşıdığı manasına gelecek.
