Geçtiğimiz günlerde TUSAŞ ile AIRBUS ve İspanya Savunma Bakanlığı arasında imzalanan anlaşma ile HÜRJET’in İspanya’ya satışının önü açılmış ve ortak altyapı üretimi için mutabakat zaptı imzalanmıştı. İspanyol uzmanlardan gelen bilgilere nazaran iki ülke ortasındaki savunma sanayi mutabakatları HÜRJET ile hudutlu kalmayacak. Potansiyel olarak İspanya’nın KAAN ve insansız hava araçları da alabileceği bedellendiriliyor. İspanya, KAAN ile ilgilenebilir
İspanya Savunma Bakanlığı ile Airbus projelerinde misyon almış tecrübeli savunma-havacılık uzmanı ve gazeteci Jaime Perez Guerra, TRT Haber’e yaptığı değerlendirmede Türkiye’nin Avrupa için vazgeçilmez bir ortak olduğunu vurgularken gelecekteki çalışma bahislerine da değindi.
“Hem İspanya hem de Türkiye için çok kıymetli bir dizi gelişme olacak. HÜRJET bunun mihenk taşı diyebiliriz. Lakin iki ülkenin endüstrileri birçok öteki bahiste işbirliği yolları bulacak. Mesela insansız hava araçları, mesela KAAN. Yeni bir devrin başındayız. Türk savunma endüstrinin son yıllardaki gelişimi nitekim etkileyici. Türkiye, Avrupa için vazgeçilmez bir ortak olacak.”
İspanya, HÜRJET için vitrin olacak
Guerra’ya nazaran HÜRJET’in sahip olduğu süpersonik uçuş özellikleri İspanya’ya kıymetli katkılar sağlayacak. “HÜRJET, İspanya için çok değerliydi. Zira F-5’lerin yerine geçecek süpersonik bir uçak arıyorlardı. Diğer adaylar birebir özellikleri sunmuyordu. Bunun yanında İspanya ile Türkiye ortasındaki hükümet seviyesindeki yeterli ilgiler, bilhassa de ordular ortasındaki yakın münasebet çok tesirli oldu.” Bilindiği üzere HÜRJET, Boeing T-7, Korea Aerospace Industries T-50 ve Leonardo M-346 ile mutabakat için yarışıyordu. Guerra’ya nazaran mutabakatın en dikkat cazibeli yanlarından biriyse İspanya’da kurulacak NATO eğitim merkezinde HÜRJET’in kullanılması olacak; “İspanya’nın Badajoz kentine çok sayıda NATO pilotu gelecek ve HÜRJET bu merkezde kullanılacak. Bu da uçağın bir vitrini olacak. Tüm dünya HÜRJET’i görecek. Bu işbirliği öbür ülkelere de yol gösterecek”
HÜRJET’in özellikleri neler?
TUSAŞ tarafından geliştirilen HÜRJET, Türkiye’nin birinci jet motorlu uçağı oldu. TSK’nın jet tekamül eğitimlerinde kullandığı T-38 ve akrotim şovlarında kullandığı F-5 uçaklarının yerini alması için tasarlandı. HÜRJET sınıfına nazaran gelişmiş tasarım özellikleri, yüksek performansı ve çağdaş teknolojilere sahip kokpiti ile öne çıkıyor. HÜRJET, General Electric tarafından üretilen F404 motorundan güç alıyor. Bu motor; F-117 Nighthawk, F/A-18 Hornet, F-20 Tigershark ve T-50 Golden Eagle uçaklarında da kullanılıyor. TEI, HÜRJET’e yerli motor geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor.
HÜRJET’in gemiden iniş ve kalkış yapabilen özel versiyonu için çalışmalar başladı. Bu versiyonun testlerine 2028 yılında başlanacağı açıklandı.
HÜRJET teknik özellikleri
- Uzunluk: 13,7 m / 44,9 ft
- Kanat Açıklığı: 9,5 m / 31,2 ft
- Yükseklik: 4,1 m / 13,5 ft
- Kanat Alanı: 25 m2 /270 ft2
- İtki: 17.700 lbf
- Menzil: 1.060 nmi
- Tırmanma Oranı: 48.500 fpm
- Servis Tavanı: 45.000 ft
- Azami Kesintisiz G: 6.3 G @ 15.000 ft
- Yük Kapasitesi: 7.500 lbs
- Azami Hız: 1,4 Mach
- G Limitleri: +8g / -3g
- Gelişmiş Jet Eğitimi
- Öncü Avcı Eğitim Uçağı
- Hafif Taarruz (Yakın Hava Desteği)
- Eğitimlerde “Red Aircraft” Görevi
- Hava Devriyesi (Silahlı ve Silahsız)
- Akrobatik Şov Uçağı
HÜRJET’in öne çıkan yetenekleri
- Yüksek AoA kontrolü
- Baş Üstü (Head-up) Göstergesi (HUD)
- Kaska Monteli Gösterge (Koşullu)
- Tam Otorite, Dijital Denetimli Uçuş Sistemi
- Gelişmiş İnsan Makine Arayüzü, F-35 ve MMU için Taban Alışma Zamanı
- Intra & Inter Bilgi Linki
- Gece Görüşüne Uyumlu (AJT, LIFT)
- Havada Yakıt İkmali (AJT için Kuru, LCA için Sıvı)
- Rahat İdare
- Gömülü Taktik Eğitimi ve Canlı Sanal Yapan Eğitim Sistemleri
- Otonom Operasyonlar için APU
- Hava-Hava, Hava-Yer Atış Kabiliyeti
