Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, konut piyasasında şeffaflık sağlamak ve fiyat manipülasyonlarının önüne geçmek için yeni bir yapay zeka dayanaklı sistem geliştiriyor. Değer Bilgi Merkezi ismi verilen bu dijital yapı, Türkiye genelindeki taşınmazların gerçek piyasa bedelini bilgi odaklı sistemlerle ortaya koyacak. Proje, birebir vakitte üç boyutlu kent modelleriyle birlikte çalışacak.
Yeni sistemle mahalle mahalle konut pahası görülebilecek
Bakanlık, projenin “Üç Boyutlu Kent Modelleri Projesi” çatısı altında hayata geçirileceğini açıkladı. Sistem sayesinde vatandaşlar, satın almak ya da yatırım yapmak istedikleri bir konut hakkında ayrıntılı bilgiye erişebilecek.
Uygulama, tıpkı mevcut parsel sorgu sisteminde olduğu üzere çalışacak lakin çok daha geniş ve dinamik data setlerine dayanacak. Yapay zekâ algoritmalarıyla desteklenen sistem, bir meskenin bulunduğu mahalledeki öbür taşınmazlarla mukayeseli tahlil yapabilecek, arz ve talep haritalarını çıkarabilecek.
Yeni sistem, 2026’nın birinci çeyreğinde İstanbul’da kullanılmaya başlanacak. 2027 yılının ortasına gelindiğinde ise 81 vilayette faaliyete geçmiş olacak. Bu süreçte sistemin temel data altyapısı ve yapay zekâ algoritmaları entegre edilecek, kullanıcıların erişimine açılacak dijital platform üzerinden hizmet verecek.
Bakanlık, Türkiye genelindeki konut fiyatlarında sıkça karşılaşılan şişirme ve aldatıcı beyanların önüne geçmek gayesiyle bu türlü bir sistemin geliştirilmesini gerekli gördüğünü belirtti. “Değer Bilgi Merkezi”, piyasada sunulan fiyatları tahlil ederek gerçek piyasa kıymetini objektif olarak ortaya koyacak. Bu sayede hem vatandaşlar hem de kamu kurumları karar alma süreçlerinde daha sağlıklı datalara ulaşabilecek.
Projenin bir öteki değerli istikameti ise afet risk idaresiyle temaslı kullanımı olacak. Bilhassa İstanbul’da sistem, üç boyutlu kent modeliyle entegre çalışarak kentsel dönüşüm siyasetlerine bilgi sağlayacak. Zelzele riski yüksek bölgeler dijital ortamda izlenecek ve bu bölgelerdeki yapılar, risk düzeylerine nazaran sınıflandırılabilecek. Elde edilen datalar, hem mevcut yapıların güçlendirilmesi hem de yeni kentsel dönüşüm adımlarının planlanması için temel teşkil edecek.
