Telefonunuz vakitle yavaşladı mı? Uygulamalar ortasında gezinirken takılmalar, donmalar ya da anlık beklemeler canınızı sıkmaya mı başladı? Şayet bu sıkıntıları yaşıyorsanız, muhtemelen internette yahut arkadaş etrafınızda “RAM paklığı yap” tavsiyesini duymuşsunuzdur.
Hatta tahminen de telefonunuzda tek tuşla RAM’i “roketleyen” o meşhur uygulamalardan biri yüklüdür. Peki bu sihirli üzere görünen RAM temizleme işlemi sahiden telefonumuzu hızlandırıyor mu, yoksa bu yalnızca yıllardır süregelen bir kent efsanesi mi?
RAM nedir ve telefonunuzda ne işe fayda?
Konuya dalmadan evvel RAM’in ne olduğunu kolay bir örnekle anlayalım. RAM’i, bir marangozun çalışma masası üzere düşünebilirsiniz. Depolama alanı (hafıza kartı yahut dâhili hafıza) ise marangozun tüm aletlerini ve materyallerini sakladığı büyük bir depodur. Marangoz bir iş yapacağı vakit, depodan gerekli aletleri çıkarıp çalışma masasının üzerine koyar. Masa ne kadar büyükse, tıpkı anda o kadar çok aletle rahatça çalışabilir.
Telefonunuzdaki RAM de tam olarak budur. Siz bir uygulamayı açtığınızda işletim sistemi o uygulamanın datalarını depolamadan alıp RAM’e, yani “çalışma masasına” yükler. Bu sayede uygulama süratli bir formda çalışır ve siz kullandığınız sürece hazırda bekler. Instagram’dan WhatsApp’a geçtiğinizde, Instagram RAM’de kalır ve siz geri döndüğünüzde kaldığınız yerden anında devam edebilirsiniz.
Modern telefonlar RAM’i esasen akla yatkın yönetiyor
Eski Android sürümlerinde RAM idaresi hakikaten de biraz zayıftı ve manuel müdahaleler gerekebiliyordu lakin günümüzdeki Android ve iOS işletim sistemleri, RAM idaresi konusunda inanılmaz derecede akıllı haâe geldi. Artık sistem, sizin alışkanlıklarınızı öğreniyor ve en sık kullandığınız uygulamaları RAM’de hazır tutuyor.
Telefonunuz RAM’in dolu olmasından rahatsız olmaz, tam bilakis bu alanı verimli bir biçimde kullanarak size en süratli tecrübesi sunmaya çalışır. Siz daima RAM’i temizlediğinizde aslında sisteme şunu demiş olursunuz: “Çalışma masamın üzerindeki tüm aletleri topla ve depoya geri koy.”
RAM temizleme neden ziyanlıdır?
Siz RAM temizleme tuşuna bastığınızda sistem art plandaki tüm uygulamaları kapatır. Bu da anlık olarak RAM’de bir boşluk yaratır ve size süreksiz bir ferahlama hissi verebilir lakin bu durumun bilinen birkaç olumsuz tesiri vardır:
- Daha Fazla Pil Tüketimi: Kapattığınız bir uygulamayı (örneğin Instagram) yine açmak istediğinizde, telefonunuz bu uygulamayı depolamadan tekrar RAM’e yüklemek zorunda kalır. Bu süreç, uygulamanın RAM’de hazır beklemesinden çok daha fazla işlemci gücü ve münasebetiyle daha fazla pil tüketir. Daima RAM temizlemek, telefonunuzun şarjının daha süratli bitmesine neden olabilir.
- Daha Yavaş Performans: Uygulamaları daima kapatıp yine açmak, aslında telefonunuzu yavaşlatır zira her seferinde “depodan masaya alet getirme” sürecini baştan yapmak zorunda kalırsınız. Halbuki sistem, onu RAM’de bıraksaydı tek tıkla anında açılacaktı.
- Gereksiz Uygulamaların Tehlikesi: Piyasada bulunan “RAM Temizleyici”, “Telefon Hızlandırıcı” üzere uygulamaların birçoğu, daima reklam gösteren, art planda kendileri pil tüketen ve hatta ferdî datalarınız için bir güvenlik riski oluşturabilen yazılımlardır ve günümüzde birçoğu inançsız uygulamalar olarak görülür.
Peki RAM temizleme hiç mi işe yaramaz?
Her kuralın bir istisnası vardır. RAM temizleme, tek bir durumda mantıklı olabilir o da belirli bir uygulama donduğunda yahut olağandışı davrandığında.
Eğer bir uygulama karşılık vermiyor, daima yanılgı veriyor yahut çok pil tüketiyorsa, o uygulamayı “son uygulamalar” ekranından kapatmak (yukarı kaydırarak) yahut ayarlar menüsünden “durmaya zorlamak” kıymetlidir. Buradaki kilit nokta, tüm sistemi “temizlemek” yerine yalnızca sıkıntılı olan tek bir uygulamayı kapatmaktır.
RAM temizleme uygulamaları büsbütün gereksiz mi?
Evet, büyük çoğunluğu gereksizdir. Çağdaş işletim sistemleri bu işi sizden daha uygun yapar. Bu uygulamaların çoğu genellikle reklam göstererek yahut art planda çalışarak telefonunuzu daha da yavaşlatır ve pilini tüketir.
Telefonu tekrar başlatmak ile RAM temizlemek birebir şey mi?
Hayır, değil. RAM temizlemek yalnızca uygulamaları süreksiz olarak kapatır. Tekrar başlatmak ise işletim sistemini, tüm çekirdek süreçleri ve şoförleri sıfırdan başlatır. Bu, sistemde biriken küçük yanlışları ve bellek sızıntılarını temizlemenin en kesin yoludur.
