Yapay zekanın yükselişi teknoloji dünyasında stratejileri baştan aşağı değiştirirken, güç siyasetlerini da baştan yazdırıyor. Zira yapay zekayı besleyen bilgi merkezleri, tarihte görülmemiş düzeylerde güç tüketiyor. Üstelik bu tüketimin katlanarak artması bekleniyor. McKinsey’in raporuna nazaran 2030’a kadar bu talep küresel elektrik gereksiniminin yüzde 70’ini oluşturacak. Süratle artan bu güç muhtaçlığı, bir devir gururla açıklanan sürdürülebilirlik vaatlerini de unutturmaya başladı. Google CEO’su Sundar Pichai, 2020 yılında yeşiller ortasında yürüdüğü bir videoda “Bugün gururla açıklıyorum ki karbon salınımı olmadan günde 24 saat, haftada 7 gün, yılda 365 gün faaliyet gösteren birinci büyük şirket olmayı hedefliyoruz.” demiş ve 2030’a kadar net-sıfır emisyona ulaşmayı vaat etmişti. Ancak beş yıl sonra, bu argümanlı kelamlardan sessizce geri adım atılıyor. Google, bir periyot gururla sergilediği net-sıfır vaadini bu hafta sürdürülebilirlik sayfasından kaldırdı; Bir vakitler manşet olan “Net-Sıfır 2030” maksadı artık sadece raporların dipnotlarında yer alıyor. National Observer’ın fark edip gündeme taşıdığı bu değişiklik, teknoloji dünyasında yaşanan değişimi gözler önüne seriyor.
Google’ın Yeni Odak Noktası Güç Üretimi
Google’ın “Net-Sıfır 2030″un yerine koyduğu yeni öncelik alanı ise dikkat cazip: Güç. Google’ın Environment 2025 raporunda açıkça, “Ürünlerimizin ve yapay zekâ altyapımızın işletilmesi çok önemli ölçüde güç gerektiriyor” deniyor. Bu öncelik değişimi tesadüf değil. Google’ın elektrik tüketimi 2024’te %26 artarak 32,2 terawatt-saat’e ulaştı. Bu neredeyse İrlanda’nın tüm yıllık tüketimine denk geliyor. Şirketin teknik raporuna nazaran, Gemini’ye gönderilen tek bir bildiri 0,24 watt-saat güç harcıyor. Yani Google, yapay zeka hizmetlerini ne kadar süratli büyütürse, kendi iklim amaçlarından de o kadar uzaklaşıyor.
Google, net-sıfır vaadini geri plana atmış olsa da bu amacından vazgeçmediğini tez ediyor. Lakin pek çok uzman bunu bir çeşit göz boyama olarak görüyor. Zira Google, yenilenebilir güç mutabakatlarını öne çıkarsa da, hâlâ büyük ölçüde karbon denkleştirmeye bel bağlıyor. Yani şirket, direkt emisyonlarını azaltmak yerine atmosfere saldığı karbonu öteki yollarla “dengelemeye” çalışıyor. Bu yaklaşım, iklim bilimciler tarafından uzun müddettir eleştiriliyor zira gerçek manada sıfır emisyona ulaşmak yerine, kâğıt üzerinde sıfır üzere görünen bir tablo yaratıyor. Net Zero Tracker kurucusu John Lang’ın “net-sıfır resesyonu” tabiri de tam olarak bunu anlatıyor: Şirketler amaçlarından büsbütün vazgeçmiyor lakin onları daha mütevazı, daha kolay yönetilebilir hale getiriyor. Lakin pek çok uzmana nazaran bu, Google’ın bir vakitler “en tezli on yıl” diye lanse ettiği vizyonun sessiz sedasız geriye sarılması ve yeşil dönüşüm argümanlarının önemli biçimde sulandırılması manasına geliyor.
Aslında Google bu bahiste yalnız değil. Donald Trump‘ın Beyaz Saray’a geri dönmesiyle birlikte Silikon Vadisi başkanları de kendilerine Trump’ı model alarak kabuk değiştirdiler. Bir devir yeşil güçten ve doğayı korumaktan kelam eden önderler, artık Amerika’nın güç altyapısına yapacakları katkıyla övünüyorlar. Bu durum gezegenin geleceği için kaygı yaratırken, Silikon Vadisi’nin vaatlerin ne kadar anlamsız olduğunu da bir kere daha hatırlatıyor.
