Cihanın sırlarını çözmek için kullanılan teleskoplar, yüzyıllardır yuvarlak aynalarla tasarlanıyor. Lakin yeni bir araştırmaya nazaran, Dünya’ya emsal gezegenleri keşfetmek için tahlil beklenmedik bir formda “dikdörtgen” olabilir. Rensselaer Politeknik Enstitüsü’nden astrofizik profesörü Heidi Newberg, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) büyüklüğünde lakin yuvarlak yerine 20 metreye 1 metre boyutlarında dikdörtgen bir aynaya sahip yeni bir teleskop dizaynını gündeme getirdi. Bu yaklaşımın, Güneş gibisi yıldızların yaşanabilir bölgelerinde Dünya boyutlarında gezegenleri görüntülemeyi mümkün kılabileceği belirtiliyor.
JWST’den daha farklı bir yaklaşım
Mevcut durumda JWST, 6,5 metrelik aynasıyla kızılötesi dalga uzunluklarında değerli keşifler yapıyor ve kimi ötegezegenlerin atmosferlerinde su buharı izlerini tespit edebiliyor. Fakat Dünya boyutundaki bir gezegeni, Güneş gibisi bir yıldızın etrafında 30 ışık yılı aradan görüntülemek için çok küçük kalıyor. Bu tip gezegenleri bulabilmek için 20 metre çapında devasa bir dairesel ayna kullanmak gerekiyor. 6.5 metrelik aynasıyla 10 milyar dolara mal olan JWST’nin 20 metrelik muhtemel bir versiyonu onlarca milyar dolar maliyete sahip olabilir. Bu da ekonomik olarak bu türlü bir teleskobun mümkünlüğünü düşürüyor. Alternatif prosedürlerden biri olan “optik interferometre” de onlarca küçük teleskopun kusursuz ahenkle çalışmasını gerektiriyor ki bu da günümüz teknolojisiyle epey kuvvetli.
Newberg’in takımı, tahlilin aslında daha kolay olabileceğini öne sürüyor: Uzun, dikdörtgen bir ayna. Bu tasarım, dairesel aynaya kıyasla daha küçük bir toplama alanına sahip olsa da, tüm ışığı gerçek istikamette ağırlaştırarak “kullanılabilir” verimliliği artırıyor. Ayrıyeten, teleskop hedeflenen gezegen-yıldız sistemine nazaran döndürülerek farklı açılarda kullanılabiliyor.
Araştırmaya nazaran bu tasarım, 30 ışık yılı içindeki Güneş gibisi yıldızların etrafında dönen mevcut tüm Dünya gibisi gezegenlerin yarısını üç yıldan daha kısa bir sürede bulabilir. Yeni teleskop tasarımı, yaklaşık 32,6 ışık yılı (10 parsek) uzaklıktaki birçok yıldızı gaye alabilir. Bunların ortasında 69 Güneş gibisi yıldız (K, G ve F tayfları) ve ayrıyeten neredeyse 300 kadar soğuk M cüce yıldızı bulunuyor.
