Tabiplerin en temel araçlarından biri olan steteskop, yapay zeka ile birlikte yesyeni bir boyut kazanıyor. Imperial College London’da misyonlu araştırmacılar tarafından geliştirilen yapay zeka dayanaklı steteskop, yalnızca 15 saniyelik bir muayene ile üç kritik kalp rahatsızlığını tespit edebiliyor. Avrupa Kardiyoloji Derneği Kongresi’nde paylaşılan sonuçlara nazaran bu aygıt sayesinde kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon ve kalp kapağı hastalıklarının teşhisinde son derece isabetli sonuçlar ortaya koyuyor. Araştırmacılar, 1816’dan bu yana neredeyse hiç değişmeyen steteskopun artık “21. yüzyıla uygun” hâle getirildiğini söylüyor. Bu yenilikçi aygıtta, olağan steteskoptaki uç kısmının (hastanın göğsüne yerleştirilen kısım) yerini dijital bir ünite alıyor. Bu dijital ünite, birebir anda hem elektriksel sinyalleri (EKG) kaydediyor hem de mikrofon aracılığıyla kan akışını dinliyor. Bu bilgiler daha sonra bulut tabanlı yapay zeka algoritmalarına gönderiliyor ve hastanın kalp sıhhati hakkında süratli bir rapor oluşturuluyor.
Araştırmada yer alan kardiyologlardan biri olan Dr. Patrik Bächtiger, “15 saniyelik bir muayene ile yapay zekânın süratlice kalp yetmezliği yahut ritim bozukluğu ihtimalini göstermesi inanılmaz” diyerek aygıtın potansiyeline dikkat çekiyor.
Özel kalp yetmezliği birçok vakit acil servise ağır durumda başvuran hastalarda teşhis edilebiliyor. Araştırmanın gerçekleştirildiği Birleşik Krallık’ta kalp yetmezliği hadiselerinin yüzde 70’i geç teşhis alıyor. Yeni aygıt ise bu rahatsızlıkların erken devirde yakalanma ihtimalini önemli biçimde artırıyor. Hakikaten 12 binden fazla hastanın incelendiği büyük ölçekli TRICORDER çalışmasında, klâsik prosedürlere kıyasla kalp yetmezliği tanısı 2,3 kat, atriyal fibrilasyon 3,5 kat, kalp kapağı hastalıkları ise yaklaşık iki kat daha fazla teşhis edildi.
Yapay Zeka Takviyeli Steteskop, Önümüzdeki Periyotta Daha Yaygın Biçimde Kullanılabilir
Araştırma, aygıtın teknik olarak güçlü sonuçlar vermesine karşın pratik kullanımda birtakım problemlerle karşılaşıldığını ortaya koyuyor. Aile hekimliği kliniklerine dağıtılan akıllı steteskopların yüzde 70’i, bir yıl geçmeden ya büsbütün rafa kaldırılmış ya da çok seyrek kullanılmaya başlanmış. Bunun en kıymetli nedeni, aygıtın günlük muayene rutinine kolay kolay entegre edilememesi. Yani tabipler zati ağır olan iş akışlarının içine bu ek aygıtı dahil etmekte zorlanıyorlar; hem vakit baskısı hem de yeni teknolojilere ahenk süreci kullanım oranlarını düşürüyor.
Diğer yandan, yapay zekâ her kalp yetmezliği kuşkusu verdiğinde bu kesinlikle yanlışsız çıkmıyor. Araştırmada görüldüğü üzere, AI tarafından işaretlenen hastaların üçte ikisi, sonraki kan testleri yahut ayrıntılı kalp taramalarında sağlıklı bulundu. Bu durum, hastaların gereksiz yere endişelenmesine ve ekstra testlerin yapılmasına yol açabiliyor. Yani aygıt erken teşhis potansiyeli sunsa da, yanlış müspet oranı yüksek olduğu için hem hasta psikolojisi hem de sıhhat sistemi üzerindeki ek yük göz gerisi edilemeyecek bir problem olarak öne çıkıyor.
Ancak buna karşın erken teşhis açısından kayda kıymet fark yaratabileceği için bu steteskopların büyük katkı sağlayabileceğine dikkat çekiliyor. Gerçekten İngiltere’deki birinci geniş çaplı denemenin akabinde, aygıtın Galler, Güney Londra ve Sussex bölgelerine yaygınlaştırılması planlanıyor. Birleşik Krallık’taki bu teşebbüs başarılı olursa, vakitle öbür ülkelere de örnek olabilir.
