ABD ve Avrupa Birliği, aylar süren müzakerelerin akabinde 27 Temmuz 2025’te İskoçya’da tarihi bir ticaret muahedesine imza attı. ABD Başkanı Donald Trump ve Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen tarafından duyurulan muahede, iki taraf ortasında tırmanma eğilimi gösteren ticaret tansiyonunu düşürmeyi amaçlıyor. Yeni düzenlemeler, bilhassa otomotiv, güç ve savunma sanayi üzere yüksek hacimli kesimleri direkt ilgilendiriyor.
ABD ile Avrupa Birliği ticaret mutabakatı imzaladı
Anlaşmanın en dikkat alımlı hususu, Avrupa’dan ABD’ye ithal edilen eserlere uygulanacak olan %15 oranındaki yeni gümrük tarifesi oldu. Daha evvel Trump idaresi, bu oranı %30’a kadar çıkarma tehdidinde bulunmuştu.
Özellikle Alman ve Fransız araba üreticilerini etkileyen %27,5’lik evvelki tarife, bu yeni mutabakatla kıymetli ölçüde düşürülmüş oldu. Avrupa tarafı, bu oranı bir uzlaşma tabanı olarak değerlendirirken, ABD tarafı da ticaret istikrarını düzeltme tarafında adım atıldığını vurguladı.
Anlaşma sadece vergilerle sonlu kalmadı. AB, önümüzdeki üç yıl içerisinde ABD’den toplamda 750 milyar dolar kıymetinde güç ve yarı iletken eseri alacak. Bu kapsamda petrol, doğalgaz ve nükleer yakıt üzere stratejik kalemler öne çıkıyor. Ayrıyeten AB, ABD’ye 600 milyar dolarlık direkt yatırım gerçekleştirecek.
Bu yatırımın büyük kısmı savunma sanayine yönelik olacak. Askeri ekipman, siber güvenlik altyapısı ve ortak üretim projeleri bu kapsama giriyor. Trump, yapılan muahedeyi Şimdiye kadar yapılmış en büyük ticaret mutabakatı olarak tanımladı.
Tarifeye tabi olmayan eserler de netleştirildi. Uçak ve modülleri, birtakım kimyasallar, jenerik ilaçlar, yarı iletken üretim ekipmanları, muhakkak tarım eserleri ve doğal kaynaklar muahede kapsamında vergiden muaf tutuldu.
Ancak alkollü içkiler, çelik ve alüminyum üzere kimi başlıklarda taraflar şimdi uzlaşma sağlayamadı. Bilhassa çelik ve alüminyumda mevcut %50’lik tarifenin korunması, AB tarafından eleştiriliyor. Avrupa tarafı, bu kalemlerde kota sistemine geçilmesini önerse de müzakereler sürüyor.
Anlaşma genel olarak transatlantik ticarette istikrarı güçlendirmeyi ve yatırım ortamını netleştirmeyi hedefliyor. Lakin Avrupa’da kimi çevrelerden gelen yansılar, %15’lik tarifenin hala yüksek olduğu ve ABD’ye yapılacak yatırımların Avrupa iktisadında dengesizlik yaratabileceği tarafında. Buna karşın global piyasalarda uzmanlar, bu mutabakatın bilhassa otomotiv ve güç bölümlerinde yeni ihracat ve iş birliği fırsatları doğurabileceğini belirtiyor.
