Elektrikli otomobiller her yıl daha da yaygınlaşıyor ve artık yollarda sessizce süzülen, etraf dostu ve teknoloji olağanüstüsü bu arabaları daha sık görüyoruz. E hâliyle akaryakıt istasyonlarına veda edip konutumuzun otoparkında yahut bir alışveriş merkezinde tabiri caizse “elektrik” almaya başladık.
Peki âdeta yeni diyebileceğimiz bu alanda dikkat etmemiz gereken noktalar neler? Arabanızın batarya sıhhatini uzun yıllar korumak, şarj sürecini inançlı ve verimli bir halde yapmak için nelere dikkat etmelisiniz? Konutta şarj ile halka açık istasyonlar ortasındaki farklar neler?
Önce şarj tiplerinden başlayalım: AC mi DC mi?
Elektrikli arabanızı şarj etmenin temel olarak iki yolu vardır. Bu iki tipi anlamak, nerede ve ne vakit şarj etmeniz konusunda en gerçek kararı vermenizi sağlar.
1. AC (Alternatif Akım) şarj
AC şarj, en yaygın ve temel şarj yoludur. Konutlarımızdaki prizlerden gelen akım tipi de alternatif akımdır. Bu yüzden AC şarj çoklukla konutta, iş yerinde yahut uzun mühlet park hâlinde kalacağınız AVM otoparklarında kullanılır.
- Avantajı: Batarya sıhhati için en ülkü prosedürdür. Bataryayı yormadan, yavaş yavaş doldurduğu için uzun vadede batarya ömrünü korur. Ayrıyeten çoklukla daha ucuzdur.
- Dezavantajı: Yavaştır. Arabanızın batarya kapasitesine bağlı olarak tam şarj müddetleri birkaç saatten 10-12 saate kadar uzayabilir. Konut tipi prizlerle (genellikle 2-3 kW) çok yavaşken, Wallbox ismi verilen duvar tipi şarj üniteleriyle (genellikle 7-22 kW) bu mühlet besbelli formda kısalır.
2. DC (Doğru Akım) şarj
DC şarj, “hızlı şarj” olarak da bilinir. Bu istasyonlar, ekseriyetle şehirlerarası yollarda yahut büyük kentlerdeki özel şarj noktalarında bulunur. AC akımı kendi içinde DC’ye çevirip direkt arabanın bataryasına yüksek güçle gönderirler.
- Avantajı: İnanılmaz süratlidir. Arabanızın modeline ve batarya durumuna nazaran %20’den %80’e şarj sürecini 20-40 dakika üzere kısa bir müddette tamamlayabilir.
- Dezavantajı: Bataryayı daha fazla ısıtır ve gerilime sokar. Daima olarak yalnızca DC süratli şarj kullanmak, bataryanın ömrünü bir ölçü kısaltabilir ve çoklukla AC şarja nazaran daha değerlidir.
Elektrikli arabalarda batarya sıhhati nasıl korunur?
- Tıpkı cep telefonları üzere, elektrikli araba bataryaları da ne tam boşalmayı ne de daima %100 dolu kalmayı sever. En ülkü kullanım aralığı %20 ile %80 ortasıdır. Günlük kullanımda şarjınızı %80’de sınırlamak, uzun seyahatlere çıkmadan evvel ise %100’e kadar doldurmak en sağlıklı prosedürdür.
- DC süratli şarj, birden fazla vakit vaktinizi korumanızı sağlar lakin bunu bir alışkanlık hâline getirmemek gerekir. Rutin şarjlarınızı konutta yahut iş yerinde AC ile yapıp, DC şarjı yalnızca uzun seyahatler ve acil durumlar için tercih etmeniz önerilir.
- Otomobilinizi mümkün olduğunca çok sıcak yahut dondurucu soğuk altında şarj etmekten kaçının. Bilhassa sıcak havalarda, gölge bir yere park edip şarja takmak bataryanın daha az ısınmasını sağlar. Çağdaş araçlar batarya sıcaklığını kendileri yönetse de tedbir almanız tavsiye edilir.
Evden şarj etmek için Wallbox kurmak zarurî mu?
Zorunlu değil ancak tavsiye edilir. Olağan konut prizi (topraklı priz) ile şarj etmek çok yavaştır ve daima yüksek akım çektiği için konutunuzun elektrik tesisatını zorlayabilir. Wallbox, hem daha süratli (genellikle 3-4 kat) hem de özel sigorta ve muhafaza devreleri sayesinde çok daha inançlı bir şarj tecrübesi sunar.
DC süratli şarj bataryaya hakikaten ziyan verir mi?
Zarar vermez lakin yıpratır. Sürekli ve yalnızca DC süratli şarj kullanmak, batarya kimyasını daha fazla zorlayarak ömrünün (kapasitesinin) olağandan biraz daha süratli azalmasına neden olur.
