Avrupa Uzay Ajansı (ESA), uzay araştırmaları tarihinde kıymetli bir muvaffakiyete daha imza attı. Ajansın geliştirdiği Solar Orbiter aracı, Güneş’in güney kutbuna ilişkin birinci net fotoğrafları elde etti. Bu imajlar, bilim dünyasına Güneş’in kutup bölgelerine dair şimdiye kadar görülmemiş ayrıntılara erişim imkanı sağlıyor.
Gökbilimciler, Güneş’e dair bilgimizi büyük ölçüde Dünya’dan yapılan müşahedelerle ve evvelki uzay vazifelerinden elde edilen datalarla oluşturmuş durumda. Dünya’dan bakıldığında Güneş, yalnızca parlayan devasa bir ışık küresi üzere görünüyor. Halbuki gerçekte, Güneş epey karmaşık, daima değişen ve farklı katmanlardan oluşan dinamik bir yapıya sahip. Güçle dolup taşan bu dev yıldız, daima dönen manyetik alanlarıyla adeta yaşayan bir organizma üzere davranıyor.
Bu manyetik alanlar, Güneş’in uzaya ne vakit ve ne formda güç yayacağını belirler. Bilhassa kutup bölgelerinde ağırlaşan bu manyetik yapılar, Güneş’in genel davranışlarını ve güç patlamalarını anlamada kritik bir rol oynar. Lakin bugüne dek, Güneş’in kuzey ve güney kutuplarını direkt gözlemleyebilecek teknolojiye sahip değildik.
İşte bu noktada ESA’nın Solar Orbiter vazifesi devreye giriyor. Güneş’e yakın bir yörüngede hareket eden bu uzay aracı, şimdiye kadar ulaşılamayan açılardan manzara alabilme kapasitesiyle dikkat çekiyor. Bu sayede, Güneş’in güney kutbu birinci defa direkt ve net bir formda gözlemlenebildi.
Bilim insanları, bu yeni bilgiler sayesinde Güneş’in manyetik kutuplarının vakitle nasıl yer değiştirdiğini, yani kutupsal bilakis dönüş sürecini daha yakından inceleyebilecek. Tıpkı vakitte Güneş gücünün kutuplara nasıl taşındığını ve bu süreçte yüzeyde hangi değişimlerin yaşandığını da anlamaya çalışacaklar. Bu bilgiler, gelecekte Güneş’teki güç patlamalarını daha isabetli bir halde varsayım edebilecek bilgisayar modellerinin geliştirilmesinin önünü açabilir.
Güneş’ten kaynaklanan güçlü enerji patlamaları, yani Güneş fırtınaları, Dünya’nın manyetik alanını ve hasebiyle uydu sistemlerini, bağlantı ağlarını ve hatta elektrik şebekelerini etkileyebiliyor. Bu nedenle bu cins olayları evvelce kestirim edebilmek, sırf bilimsel değil, birebir vakitte pratik ve stratejik bir ehemmiyet taşıyor.
Solar Orbiter’dan elde edilen birinci imajlar, bu uzun seyahatin yalnızca başlangıcı. Lakin bilim dünyası, artık Güneş’in kutuplarına dair karanlıkta kalan birçok soruyu aydınlatabilecek dataya sahip.
