Yapılan yeni bir araştırma, beyindeki “beden haritasının” uzuv kaybı üzere durumlara karşın sabit kaldığını ortaya koyuyor. Bu bulgu, son 50 yılda kabul edilen nörobilim varsayımlarını altüst ediyor ve kısmen amputeler tarafından yaşanan “hayalet uzuv” (phantom limb) hissini açıklamaya yardımcı olabilir.
Araştırmacılar, Cambridge Üniversitesi ve University of Pittsburgh ortak çalışmasıyla, yakın vakitte bir kol amputasyonu geçirecek bireylerin beyin aktivitelerini ameliyattan evvel ve sonrasında fMRI ile izledi. Deney, parmak hareketleri ile dudak hareketlerini kayıt altına aldı; tıpkı vakitte 5 yıl sonrasına kadar takip yapıldı.
Sonuçlar şaşırtıcıydı: Amputasyon sonrasında bile somatosensoriyel kortekste (beden haritasının yer aldığı bölge) el ve dudak temsilleri değişmeyerek birebir kalmıştı. Klâsik teorinin tersine, haritada büyük çaplı yine yapılanma gerçekleşmedi.
Beyin hala uzva sinyal gönderiyor
Benzer sonuçlar diğer çalışmalarda da gözlemlendi. Oxford Üniversitesi ve öteki kümeler, amputasyonun üzerinden onlarca yıl geçmiş bireylerde bile beynin beden haritasının korunduğunu ve bireyin “hayalet uzuvlarını” denetim etmeye çalıştığını buldu.
Bilim insanları artık bu bilgi üzerine yeni çalışmalar yaparak, insanların daha tesirli kullanabilecekleri yapay uzuvlar geliştirmeyi mümkün kılabilirler. Zira beyin uzvun orada olduğunu düşünerek buyruk iletmeye devam ediyor. Artık bu buyrukları algılayıp hakikat biçimde hareket edebilen yapay/mekanik uzuvlar geliştirmek gerekiyor.
