Uzay-zamandaki dalgalanmalar, Samanyolu’nun çok ötesinde iki dev kara deliğin şiddetli çarpışmasını ortaya koydu. Her biri Güneş’in 100 katından fazla kütleye sahip olan kara delikler, uzun vakit evvel birbirlerinin etrafında dönmeye başladı ve sonunda çarpışarak Dünya’dan yaklaşık 10 milyar ışık yılı uzaklıkta daha da büyük bir kara delik oluşturdu. Uzaydaki en büyük birleşme
GW231123 olarak isimlendirilen çarpışma, Kasım 2023’te, ABD’nin Washington ve Louisiana eyaletlerindeki LIGO (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory) dedektörlerinin uzay-zamandaki bu şiddetli dalgalanmayı yakalamasıyla tespit edildi. Uzayın derinliklerin gerçekleşen olay, şimdiye kadar kaydedilen en büyük kara delik birleşmesi olarak kayıtlara geçti.
Bu devasa kara delikler, Güneş’in 103 ve 137 katı kütleye sahipti. Ayrıyeten Dünya’dan yaklaşık 400.000 kat daha süratli dönüyorlardı; bu, kara deliklerin teorik dönme sonuna epeyce yakın bir sürat. Çarpışmanın akabinde ortaya çıkan kara delik ise Güneş’in 265 katı kütleye ulaştı. Bilim insanları, bu kara deliklerin direkt yıldız çökmeleri sonucu oluşmadığını düşünüyor. Bunun yerine, evvelden gerçekleşmiş birleşmeler sonucu ortaya çıktıkları ve birleşmelerin oluşturduğu dönüş suratını taşıdıkları iddia ediliyor. Bu da onların beklenmedik kadar büyük ve süratli olmalarını açıklıyor.
300 kara delik birleşmesi yakalandı
Bugüne kadar tespit edilen yaklaşık 300 kara delik birleşmesi ortasında, bu en büyüğü olarak öne çıkıyor. Evvelki en büyük birleşme sonucu oluşan kara delik, Güneş’in yaklaşık 140 katı kütleye sahipti. LIGO, 2015 yılında kütleçekim dalgalarını yani uzay-zamandaki dalgalanmaları birinci sefer direkt tespit ederek tarihe geçmişti. O dönemki kara delik birleşmesinden ortaya Güneş’in kütlesinin 62 katı büyüklüğünde bir kara delik çıkmıştı.
Fizikçiler, kütleçekimsel dalgaları birinci olarak 19. yüzyılın sonlarında keşfettiler, lakin bu fikir Albert Einstein sayesinde popülerlik kazandı. Kozmik olayları “görmek” için (görünür ışık, radyo dalgaları vb.) ışığa gereksinim duymayan birkaç müşahede usulünden biri olan kütleçekimsel dalgalar insanlığın kara delikler, eski yıldızlar ve hatta karanlık husus üzere birçok gizemi ortaya çıkarmaya yardımcı olma potansiyeline sahip. Gelecek 10-15 yılda kurulması planlanan dedektörlerin, cihandaki tüm kara delik birleşmelerini görebilme kapasitesine ulaşması bekleniyor.
