Apollo 12 misyonu, 1969 yılında Ay’a muvaffakiyetle iniş yapan ikinci beşerli uzay uçuşuydu. Lakin bu misyon, Ay’daki maksada ulaşmadan evvel, Dünya’da hiç beklenmedik bir imtihanla karşı karşıya kaldı. Fırtınalı bir Kasım sabahında fırlatılan Apollo 12, tarihe çift yıldırım çarpmasıyla geçen kuvvetli bir kalkışla damga vurdu.
Görevin maksadı sadece Ay’a inmek değil, tıpkı vakitte daha evvel Surveyor 3 isimli insansız uzay aracı tarafından ziyaret edilmiş olan makul bir kratere iniş yapmaktı. Bu hassas planlama, fırlatma tarihini ertelemenin misyon için önemli sonuçlar doğurabileceği manasına geliyordu. Uygun fırlatma aralığı kaçırılırsa, NASA’nın bir sonraki fırsatı beklemek için yaklaşık bir ay daha beklemesi gerekecekti.
14 Kasım 1969 sabahı, Florida’daki Cape Canaveral Üssü’nde hava şartları son derece elverişsizdi. Gökyüzü kapalıydı, sağanak yağmur yağıyor ve yüksek irtifada güçlü rüzgarlar esiyordu. Fırlatma teknik olarak riskliydi. Lakin hem fırlatma takviminin dar olması hem de o gün orada bulunan ABD Başkanı Richard Nixon’ın bu tarihi anı canlı izleyen birinci lider olacak olması, kararı daha da karmaşık hale getirdi. Tüm bu şartlara karşın fırlatmadan vazgeçilmedi.
Komutan Charles “Pete” Conrad, Ay Modülü Pilotu Alan L. Bean ve Komuta Modülü Pilotu Richard F. Gordon, Saturn V roketiyle seyahatlerine başladı. Roket, fırlatma kulesinden ayrıldıktan yalnızca 22 saniye sonra, yere kadar uzanan bir yıldırım tarafından vuruldu.
Her şey bir anda kesildi
Bu yıldırım çarpması, aracın yakıt hücrelerini devre dışı bıraktı. Uzay aracı artık sadece bataryalarla çalışıyordu ve bu, sistemleri uzun mühlet desteklemeye kâfi değildi. Astronotların misyon kaydına yansıyan konuşmaları durumu açıkça ortaya koyuyordu:
– “Bu da neydi o denli?”
– “Bir sürü şeyi kaybettim… Bilmiyorum…”
Her şey çökmüş üzere görünüyordu. Dahası, 52. saniyede ikinci bir yıldırım çarpması daha yaşandı. Kısa müddet içinde istikamet ve hızlandırma sistemlerinin de çalışmadığı anlaşıldı. Astronotlar, uzay aracının nerede olduğunu ya da nereye gerçek ilerlediğini tespit edemiyordu.
Bu çeşit bir senaryo için o periyodun uçuş planlarında özel bir hazırlık yoktu. Fakat misyon denetim merkezinde bulunan genç mühendis John Aaron, daha evvel emsal bir güç kaybı yaşandığında işe yarayan bir tahlili hatırladı. Komuta modülünde nadiren kullanılan bir sistemi devreye almayı önerdi. Bu küçük müdahale, kısa müddette araçtaki tüm sistemlerin yine çalışmasını sağladı.
Yapılan denetimler, roketin rastgele bir yapısal ziyan almadığını ve komuta modülündeki hasarın sonlu olduğunu ortaya koydu. Tekrar de bir risk vardı: Yıldırım çarpmalarının paraşüt açma düzeneğini etkileyip etkilemediği bilinmiyordu. Lakin bunu yörüngedeyken test etmenin bir yolu yoktu. Astronotlar bu olasılıktan habersiz biçimde misyonlarına devam etti.
Sonuç olarak her şey planlandığı üzere ilerledi. Conrad ve Bean, Ay’daki Oceanus Procellarum bölgesine muvaffakiyetle iniş yaptı. Krater amacı de tam isabetle tutturulmuştu. Üç astronot vazifelerini tamamlayarak Dünya’ya sağ salim döndü.
Apollo 12, teknik olarak muvaffakiyetle sonuçlanan bir misyondu. Lakin fırlatma sırasındaki ikili yıldırım olayı, NASA tarihine hem bir ikaz hem de bir ders olarak geçti. Vazife yalnızca Ay’a ulaşmayı değil, kalkıştan itibaren pek çok zorluğu da aşmayı gerektirmişti.
