Pazar araştırma şirketi Yole Group’un datalarına nazaran Çin, global dökümhane üretim kapasitesinde önemli bir artışla 2030 yılına kadar dünya genelindeki yarı iletken üretiminde önder pozisyona geliyor. Şu anda dünya çapındaki üretim kapasitesinin %21’ine sahip olan Çin’in, bu oranı %30’a çıkardığı takdirde Tayvan’dan liderliği alacağı belirtiliyor. Tayvan şu anda %23 ile en yüksek kapasiteye sahip ülke pozisyonunda. Güney Kore %19, Japonya %13, ABD %10 ve Avrupa %8 düzeylerinde bulunuyor.
Çin, dünyanın en büyük yarı iletken üreticisi olacak
Çin’in bu süratli yükselişinin ardında, son yıllarda yarı iletken alanında devlet dayanaklı büyük yatırımlar bulunuyor. Çin, 2024 yılında yarı iletken üretiminde aylık 8,85 milyon plaka üretim düzeyine ulaştı. Bu sayı bir evvelki yıla nazaran %15’lik bir artış manasına geliyor. 2025 yılında bu ölçünün 10,1 milyon plakaya ulaşması bekleniyor. Çin’in bu artışı 18 yeni fabrika inşa ederek gerçekleştirdiği tespit ediliyor.
Dünya genelinde en fazla plakayı tüketen ülke ABD. Global talebin yaklaşık %57’si ABD tarafından oluşturuluyor. Lakin ABD’nin üretim kapasitesi toplamın yalnızca %10’unu karşılayabiliyor. Bu nedenle ülke muhtaçlığının büyük kısmını Tayvan, Güney Kore ve Çin üzere üreticilerden sağlıyor.
Japonya ve Avrupa, kendi iç pazarlarını büyük ölçüde karşılayabilecek üretim kapasitesine sahip. Singapur ve Malezya üzere ülkeler ise toplam global kapasitenin %6’sını oluşturuyor. Lakin bu ülkelerdeki dökümhanelerin değerli kısmı yabancı şirketlere ilişkin ve üretim büyük ölçüde ABD ile Çin üzere pazarlara yönelik yapılıyor.
Çin’in üretim kapasitesindeki artışa karşın, en ileri teknoloji çiplerin üretiminde Batılı rakiplerine karşı hala birtakım dezavantajları bulunuyor. ABD, Çin’in gelişmiş çip üretim ekipmanlarına erişimini sınırlamak maksadıyla kapsamlı ihracat kısıtlamaları uyguluyor.
Bu durum, Çin’in en ileri seviye çip teknolojilerinde dışa bağımlılığını artırıyor. Bu açığı kapatmak isteyen Çin, litografi makineleri ve elektronik tasarım otomasyonu (EDA) yazılımları üzere stratejik alanlara milyarlarca dolarlık yatırımlar yapıyor.
Raporda ABD’de devam eden üretim projelerine fazla yer verilmiyor. Lakin TSMC’nin Arizona’daki tesisinde ileri seviye üretimin %30’unu gerçekleştirmesi planlanıyor. Intel, Samsung, Micron, GlobalFoundries ve Texas Instruments da ABD’de yeni üretim tesisleri kuruyor. Bu projelerin tamamlanması durumunda, ABD’nin global yarı iletken üretimindeki hissesinde önemli bir artış yaşanması bekleniyor.
Çin’in üretim kapasitesi bakımından önder pozisyona gelmesi, global tedarik zincirinde değerli tesirler yaratıyor. Lakin teknolojik üstünlüğün hangi ülkede kalacağı, gelişmiş çip üretimi ve kritik ekipmanlara erişim üzere ögeler nedeniyle hâlâ belirsizliğini koruyor.
