Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, son devirde ülke genelinde süratle artan yapay zeka ve elektrikli araç yatırımlarına temkinli yaklaşılması gerektiği tarafında dikkat cazip açıklamalarda bulundu. Xi, bu alanlara yapılan yatırımların denetimsiz formda çoğaldığını ve bu durumun ekonomik manada riskler taşıdığını lisana getirdi.
Pekin’de düzenlenen ve iki gün süren Merkezi Kentsel Çalışma Konferansı’nda konuşan Xi, bilhassa yapay zeka, bilgi süreç gücü ve yeni güç araçları üzere alanlara yönelen ağır yatırımlara karşı ihtarlarda bulundu. Çin Komünist Partisi’nin resmi yayın organı People’s Daily tarafından manşete taşınan konuşmasında Xi, “Yapay zeka, bilgi süreç ve elektrikli araçlar elbette değerli. Lakin ülkedeki her bölgenin bu alanlara yönelmesi koşul mı?” diyerek, bu yatırımların ülke çapında tek tip bir kalkınma anlayışına dönüşmesinden tasa duyduğunu belirtti.
Xi Jinping’in bu çıkışı, Çin’in teknolojiye dayalı büyüme stratejisinde bir taraf değişikliğine mi gidileceği sorularını gündeme getirdi. Financial Times’ın aktardığına nazaran Xi, büyümeyi yalnızca dev projeler ve artan GSYİH sayıları üzerinden pahalandıran yaklaşımı eleştirdi. Konferans iştirakçilerine hitaben yaptığı konuşmada, “Yatırımların maliyetine, borçluluğa ve sürdürülebilirliğe de bakmalıyız. Herkesin sorumluluğu diğerlerine yükleyip işleri geleceğe bırakmasına müsaade veremeyiz” tabirlerini kullandı.
Bu açıklamalara karşın, Çin’in teknoloji dallarına olan ilgisinden şimdilik vazgeçtiğine dair somut bir işaret görülmüyor. ABD’li çip üreticisi NVIDIA, geçtiğimiz günlerde ABD hükümetinden Çin’e yapay zeka çipleri satma müsaadesi aldı. Şirketin Çin’den gelen yaklaşık 8 milyar dolarlık sevk edilmeyi bekleyen siparişi olduğu bildiriliyor. Kelam konusu eserlerin Çin ordusu tarafından kullanılabileceği kaygısıyla daha evvel satışa sınırlama getirilmişti.
Çin, elektrikli araç alanında halihazırda global önder pozisyonunda. Ayrıyeten, otonom araç teknolojilerinde de ABD ile sıkı bir rekabet içinde. Hafta başında duyurulan yeni bir gelişmeye nazaran, Uber ile Çinli teknoloji devi Baidu ortasında yapılan mutabakatla, binlerce Apollo Go isimli otonom araç Çin’in yanı sıra milletlerarası pazarlarda Uber’in ağında hizmet verecek.
Xi’nin açıklamaları, Çin’in teknoloji odaklı büyüme modelinde daha istikrarlı ve sorumlu bir yaklaşım arayışına girdiğinin işareti olabilir. Lakin bu dönüşümün ne kadar derin ve kalıcı olacağı önümüzdeki devirdeki adımlarla netleşecek.
