Çinli teknoloji şirketleri yapay zeka yarışında ABD’yi yakalarken, ABD’nin çip ihracatına yönelik baskısına nasıl ahenk sağlayacaklarını da yavaş yavaş keşfediyorlar.
Bir yapay zeka bilgi merkezini genişletmek için kullanılan asıl güç grafik sürece ünitelerinden geliyor. Lakin en yeterli GPU’lar, artık Çinli müşterilerle ticaret yapması yasaklanmış yahut GPU’larını Çin’e göndermek için ihracat lisansı gerektiren bir ABD şirketi olan Nvidia tarafından üretiliyor. Ambargo nedeniyle Çinli yapay zeka şirketleri bu çipleri resmen satın alamıyor.
Medyaya sızan bilgilere nazaran, Tencent, Baidu ve başka teknoloji şirketleri, ABD’deki çip kısıtlamalarına karşı çeşitli tahliller geliştirdiler. Bunlar ortasında daha evvelden büyük ölçüde ABD üretimi çip stoklamak, daha verimli yapay zeka modelleri geliştirmek ve lokal yarı iletken şirketlerinde üretilen yerli çipleri kullanmak yer alıyor.
WeChat‘in ardındaki şirket olan Tencent, yaptırımların devreye girmesinden evvelki satın alımlardan “oldukça güçlü bir çip stoğu” olduğunu söyledi. Bu, Trump’ın Beyaz Saray’a girmesinden evvel Çinli şirketlerin tonlarca ABD imali çip stokladığını öne süren evvelki raporlarla örtüşüyor.
Bu ortada Çin, kendi kendine yeterlilik elde etmeyi hedefleyerek yerli çip üretimini artırmada değerli adımlar atıyor. Huawei, SMIC üzere daha fazla firmanın da takip ettiği biçimde, Çin için yerli AI çipleri geliştirmede öncü rol oynuyor. Bu da aslında dünya için güzel bir gelişme olabilir zira Huawei’nin Apple’a rakip güçlü aygıtlar üretmesi üzere, yakın gelecekte Nvidia ve AMD ile rekabet edebilen Çinli GPU’lar görebiliriz. Böylelikle bilgisayar kullanıcıları ve oyun severler bir ekran kartına binlerce dolar vermek zorunda kaldığı monopol kabusundan kurtulmayı başarabilir.
Yine resmi olmayan bulgulara nazaran, birtakım Çin şirketlerinin ise, üçüncü parti şirketlerden, “kullanılmış” ikinci el üzere gösterilen Nvidia çiplerini satın aldığına dair kuşkular var. Lakin bu hususta şimdi kanıtlanmış bir hadise yok.
Ne olmuştu?
ABD’nin Çin’e çip ve hassas teknoloji ihracatına yönelik baskısı Donald Trump’ın birinci devrinde (2016 – 2020) başladı. Çin’in teknoloji firması Huawei, Çin hükümetiyle kuşkulu bağları nedeniyle o periyotta ABD tarafından yaptırıma tabi tutulmuştu. Hatta Huawei yöneticileri Kanada’da bir toplantı sırasında apar topar tutuklanmış ve uzun yıllar tutuklu kalmışlardı. Batı çiplerine erişimini kaybetmesinin yanı sıra, Huawei’nin Android ekosistemini kullanması da yasaklandı.
O vakitten beri Çinli şirketler gelişmiş çiplere erişimde zorluklarla karşı karşıya kaldı. Bu durum Biden idaresi sırasında düzelmedi ve Trump’ın Beyaz Saray’a dönmesiyle birlikte Çin’e çip ihracatına daha da fazla kısıtlama getirildi. Örneğin, Nvidia’nın Çinli müşterileri için geliştirdiği, daha düşük performanslı, Çin’e mahsus H20 çiplerinin bile satışı yasaklandı.
