Son yıllarda, bilhassa Batı ülkelerinde doğum oranlarında önemli bir düşüş yaşanıyor. Buna paralel olarak dikkat çeken bir diğer eğilim daha var: Daha fazla çocuk doğurmak yerine köpek sahiplenmek. Yeni bir araştırma, bilhassa genç nesillerin, çocuk sahibi olmayı değil, köpeklerle yaşamayı daha uygun ve pratik bulduğunu ortaya koyuyor.
Bu tercihin arkasında ise birçok vakit ekonomik dertler ve daha özgür bir hayat isteği yatıyor. Macaristan’daki Eötvös Loránd Üniversitesi’nden araştırmacılar, birçok gelişmiş ülkede doğum oranlarının nüfusu sürdürecek düzeyin altına indiğine dikkat çekiyor. Tıpkı devirde, köpek sahipliğinin bariz halde arttığı görülüyor.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bilgiler de bu değişimi destekliyor. Bugün ülkede köpek sahibi olan konutların sayısı, çocuklu hane sayısını geride bırakmış durumda. Yaklaşık 63 milyon meskende en az bir köpek bulunurken, 18 yaş altı çocuk barındıran mesken sayısı 32,7 milyon civarında. Ekonomistler ve kimi kamuoyu figürleri bu durumu telaşla takip ediyor. Elon Musk, düşük doğum oranlarının gelecekte önemli toplumsal ve ekonomik meselelere yol açabileceğini sık sık lisana getiren isimlerden biri.
ABD’de bayan başına düşen doğum oranı 1,6’ya kadar gerilemiş durumda. Bu, bir toplumun kendi nüfusunu sürdürebilmesi için gereken 2,1 oranının epeyce altında. Fakat bu yalnızca nüfus istatistiklerinden ibaret değil; tıpkı vakitte insanların hayat önceliklerinin de değiştiğinin bir işareti.
Evcil hayvan değil, aileden biri
Araştırmanın başyazarı Prof. Enikő Kubinyi, birçok kişinin köpeklerini yalnızca bir evcil hayvan değil, aileden biri üzere gördüğünü belirtiyor. Hatta yapılan bir ankete nazaran, çocuğu olmayan bireylerin yaklaşık %19’u, köpeklerini insanlardan daha değerli bulduğunu söylüyor. Ebeveynlerde bile bu oran %10 civarında.
Avrupa genelinde tablo daha da dikkat cazibeli. 197 milyon hanelik Avrupa’da, bu hanelerin yaklaşık yarısında köpek bulunuyor. Buna karşılık, sırf 46 milyon hanede 18 yaş altı bir çocuk yaşıyor. Bu fark, köpeklerin hayatımızdaki yerinin nasıl değiştiğini açıkça gösteriyor.
Araştırmacılar, köpeklerin çocuklara benzeri biçimde bakım ve ilgi muhtaçlığı duyduğunu, lakin onlara kıyasla daha az sorumluluk getirdiğini söylüyor. Daha kısa ömürlü olmaları, maddi yüklerinin daha hafif olması ve toplumsal beklentilerinin sonlu olması, bu tercihi kolaylaştırıyor. Kreş masrafı, eğitim masrafı ya da uzun vadeli meslek fedakârlıkları üzere zorluklar da köpeklerle birlikte yaşarken devreye girmiyor.
Yine de araştırmacılar, köpeklerin çocukların yerini birebir aldığı üzere bir yargıya varmanın gerçek olmadığını bilhassa vurguluyor. Prof. Kubinyi’ye göre, çoğu köpek sahibi, köpeklerine çocuk muamelesi yapmak yerine onların kendi cinslerine mahsus gereksinimlerine nazaran davranıyor.
Kimi çiftler için köpekler, çocuk sahibi olmadan evvel bir “prova” üzere görülüyor. Bazıları içinse çocuk fikrinin yerini alan kalıcı bir alternatif. Yaşlı bireyler içinse köpekler birçok vakit yalnızlığı paylaşan bir arkadaş oluyor.
Araştırma, köpeklerin aile içindeki yerinin vakitle nasıl dönüştüğünü ve bu değişimin daha büyük toplumsal dönüşümlerin bir yansıması olduğunu gösteriyor. Artan yalnızlık, yükselen hayat maliyetleri ve kişisel ömür stillerinin ön plana çıkmasıyla birlikte, aile kavramı da yine şekilleniyor. Bu yeni yapının merkezinde artık yalnızca beşerler değil, köpekler de yer alıyor.
