TELKODER’in, BTK, TÜİK ve BIST üzere resmi bilgilerle hazırladığı rapor, elektronik haberleşme dalının gelir bazında büyüdüğünü gösteriyor. Lakin, rekabetin azalması, piyasa bedellerinde yaşanan düşüş ve stratejik altyapı yatırımlarındaki duraksama, bölümün sürdürülebilir büyüme gayeleri açısından meseleler yaratıyor. Raporda, alternatif işletmecilerin desteklenmesi ve yapısal ıslahatların süratle uygulanması gerektiği vurgulanıyor.
Sektör Geliri 407 Milyar TL’ye Ulaştı, Gerçek Artışta Yavaşlama
Rapora nazaran 2024 yılı sonu prestijiyle elektronik haberleşme dalı 407,45 Milyar TL gelir elde etti. Lakin enflasyon tesiri göz önüne alındığında, 2003 yılında yaklaşık 15 Milyar TL olan gerçek gelir düzeyi, 2024 yılında sabit kaldı. Bu durum, bölümün gerçek manada büyüme göstermediğini ortaya koyuyor.
2024 yılı üçüncü çeyrekte dal gelirleri 113,89 Milyar TL, dördüncü çeyrekte ise 124,86 Milyar TL olarak kaydedildi. Enflasyondan arındırılmış gelirler ise üçüncü çeyrekte 4,5 Milyar TL, dördüncü çeyrekte 4,6 Milyar TL olarak ölçüldü.
Alternatif İşletmecilerin Pazar Hissesi Düşüyor
TELKODER raporuna nazaran, büyük üç operatör dışındaki alternatif işletmecilerin pazar hissesi, 2024 yılı üçüncü çeyrekte %8,89 iken dördüncü çeyrekte %7,78’e geriledi. Bu oran, dalda sağlıklı bir rekabet ortamının sağlanamadığını gösteriyor.
Piyasa Bedellerinde Gerileme
Sektörün %70’ini temsil eden iki büyük şirketin piyasa pahası, 2008 yılında 22,90 Milyar Dolar iken, 2024 sonunda 10,16 Milyar Dolar’a düştü. Bu gerileme, döviz kuru ve İstanbul Borsası’ndaki artışa karşın yaşandı.
Fiber ve Genişbant Yatırımlarındaki Yavaşlık
2024 yılı sonunda toplam fiber altyapı uzunluğu 604.618 km olarak belirlendi. Lakin, üçüncü çeyreğe nazaran yalnızca 16.000 km’lik bir artış sağlandı. Fiber abone oranı ise %7,91’den %8,37’ye yükseldi. Genişbant abone sayısında ise manalı bir değişiklik gözlemlenmedi.
Sabit Ses Trafiği Süratle Azalıyor
2009 yılında sabit sınırlardan sağlanan ses trafiği %17,4 iken, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde bu oran %1,77’ye düştü. Bu süratli düşüş, kesimin geleceği hakkında kıymetli soruları gündeme getiriyor.
Haberleşme Masrafları Artıyor
2024 yılı dördüncü çeyreği prestijiyle dört kişilik bir ailenin yıllık haberleşme masrafı 18.744,22 TL’ye ulaştı. Bu ölçünün 4.325,62 TL’si vergilerden oluşuyor.
Veri Merkezlerinde İlerleme Yavaş
İnternet Değişim Noktaları ve data merkezi standartları üzere değerli mevzularda, yıllardır yapılan açıklamalara karşın somut bir ilerleme sağlanamadığı belirtiliyor. BTK’nın 2021 İş Planı’nda yer alan Türkiye İnternet Değişim Altyapısı çalışmaları tamamlanmadı ve 2022 prestijiyle planlardan çıkarıldı.
Sektördeki Sıkıntılara Tahlil Gerekiyor
TELKODER Yönetim Kurulu Lideri Halil Ender Teberci, bölümdeki mevcut durumu kıymetlendirerek, alternatif işletmecilerin pazar hissesinin daralmasının, piyasa bedellerindeki düşüşün, sabit ses trafiğinin azalışının ve genişbant yatırımlarındaki yavaşlamanın daldaki sürdürülebilir gelişimi engellediğini tabir etti. Ayrıyeten, uydu internet aboneliklerinin artmaması ve data merkezleriyle internet değişim noktalarına yönelik somut adımların atılmaması dijitalleşme amaçlarını olumsuz etkiliyor.
Sektör İzlemeye Devam Ediyor
TELKODER, elektronik haberleşme dalındaki gelişmeleri takip etmeye ve her çeyrek sonu raporlamaya devam ediyor. Yeni teknolojiler ve rekabetin artırılması, Türkiye’nin dijital ekonomisindeki pozisyonunu güçlendirecek kritik kıymete sahip.
