Amerika Birleşik Devletleri’nin Nevada eyaletinde kurulan yeni kuşak bir data merkezi, elektrikli araçlardan çıkan kullanılmış bataryalar ve güneş gücüyle çalışıyor. Bu merkez, yapay zeka çağında artan bilgi sürece muhtaçlığına çevreci bir tahlil sunarken, güç tüketimindeki artışa da sürdürülebilir bir cevap oluşturuyor. Proje, Tesla’nın kurucu ortaklarından JB Straubel’in kurduğu Redwood Materials ve onun güç teşebbüsü Redwood Energy tarafından hayata geçirildi.
Eski elektrikli araç bataryaları, bilgi merkezlerinde kullanıldı
Veri merkezlerinin güç talebi her geçen yıl süratle artıyor. Bilhassa yapay zeka ve bulut bilişim altyapılarının yaygınlaşması, bu merkezlerin elektrik tüketimini kritik seviyelere taşıdı. Mevcut projeksiyonlara nazaran, 2028 itibariyle ABD’deki toplam elektrik tüketiminin yüzde 12’sinin sırf data merkezleri tarafından kullanılacağı varsayım ediliyor. Bu artış; klasik elektrik altyapısının hudutlarına ulaşabileceğine işaret ederken, alternatif güç tahlillerine olan muhtaçlığı da net biçimde ortaya koyuyor.
Redwood’un geliştirdiği sistemde, direkt geri dönüşüme gitmek yerine elektrikli araçlardan çıkan bataryalar ikinci bir kullanım alanı buluyor. Yapılan testlerde, bu bataryaların birçoklarının araba kullanımı için kâfi görülmemesine karşın güç kapasitelerinin yüzde 50’den fazlasını koruduğu belirlendi. Bu bataryalar, data merkezleri üzere sabit ve denetimli ortamlarda güç depolama sistemlerine dönüştürülerek yine bedellendiriliyor.
Şirketin ABD genelinde kurduğu lojistik altyapı, her yıl Kuzey Amerika’daki kullanılmış batarya paketlerinin yüzde 70’inden fazlasını topluyor. Bu bataryalar ayrıntılı olarak tahlil ediliyor ve yine kullanılmaya uygun olanlar, üreticiden bağımsız formda çalışabilen modüler güç ünitelerine dönüştürülüyor. Redwood’un geliştirdiği denetim sistemi sayesinde farklı üreticilere ilişkin bataryalar uyumlu bir biçimde entegre edilebiliyor.
Yeni sistem, sırf güç temin etmiyor; birebir vakitte döngüsel iktisat unsurunu de somutlaştırıyor. Kullanılan bataryalar, ikinci ömürlerini tamamladıktan sonra geri dönüştürülerek içerdikleri lityum, kobalt ve nikel üzere kritik malzemeler tekrar iktisada kazandırılıyor. Böylelikle hem yeni batarya üretimi için gereksinim duyulan maden arayışı azalıyor hem de çevresel tesirler en aza indiriliyor.
Redwood’un yapay zeka altyapı şirketi Crusoe ile birlikte yürüttüğü mikroşebeke projesi, bu yaklaşımın birinci büyük ölçekli örneklerinden biri oldu. Dört ayda tamamlanan projede, 12 megavatlık güç üretimi ve 63 megavat-saatlik depolama kapasitesi sağlandı.
Bu yapı, dünya genelinde ikinci ömür bataryaların kullanıldığı en büyük sistemlerden biri olmanın yanı sıra, Kuzey Amerika’daki en büyük mikroşebeke olma özelliğini de taşıyor. Bu merkez, hali hazırda 2.000 adet grafik süreç ünitesini (GPU) çalıştıran bir data merkezine güç sağlıyor.
