Kömürden çıkış süreci dünyayı dev bir güç dönüşümüne zorlarken terk edilen maden alanları da bu dönüşümde kritik rol oynamaya hazırlanıyor. Küresel Energy Monitor tarafından yayımlanan yeni bir rapora nazaran, 2020’den bu yana kapatılan ve 2030’a kadar kapatılması planlanan kömür madenleri dünya genelinde yaklaşık 300 GW’lık güneş gücü kapasitesine mesken sahipliği yapabilir. Bu miktar, bugünkü toplam kurulu kapasitenin neredeyse yüzde 15’ine denk geliyor. Maden alanlarında büyük bir potansiyel var
Aktif, planlanan yahut hizmet dışı kalmış kömür alanları. Rapora nazaran yalnızca halihazırda kapatılmış maden alanları bile 103 GW’lık bir potansiyele sahip. 2030’a kadar kapanması planlananlarla birlikte bu potansiyel 288 GW’a ulaşıyor. Bu ölçü, yılda Almanya üzere büyük bir ülkenin tüm güç muhtaçlığını karşılayabilecek seviyede. Halihazırda kuruluk güneş gücü kapasitesi 2 TW’a ulaşmış durumda.
Bu dönüşüm yalnızca güç üretimi açısından değil, istihdam boyutuyla da dikkat alımlı. Araştırma, kömürden güneşe geçişin dünya genelinde yaklaşık 260 bin kalıcı güneş gücü istihdamı yaratabileceğini belirtiyor. Ayrıyeten toplamda 317 bin kişilik yeni istihdam potansiyeli 2035’e kadar global kömür sanayisinde kaybedilmesi beklenen iş gücünü aşacak seviyede. Çin burada da lider
Bununla birlikte Çin, bu alanda öncü ülkeler ortasında. Ülkede şu anda 90 kömür madeni alanında toplam 14 GW’lık güneş santrali faaliyette. Ek olarak 9 GW kapasiteye sahip yeni projeler de geliştirme etabında. Rapora nazaran Türkiye’de Yozgat’taki kömür alanları 1 GW’a kadarlık potansiyel taşıyor. Bu alanların büyük kısmı mevcut güç iletim altyapısına epeyce yakın pozisyonda. Rapora nazaran terkedilmiş madenlerin yüzde 96’sı elektrik şebekesine 10 kilometre arada. Dünyada 3.800 kömür madeni,küresel kömür üretiminin yüzde 95’ini sağlıyor. Fakat 33 ülkenin kömürden çıkış taahhüdü ve Çin ile Hindistan üzere dev üreticilerin kesimden çekilmesiyle birlikte, yüzlerce maden alanının boşa çıkması bekleniyor. Bu alanların üçte biri küçük ölçekli, topluluk bazlı projeler için uygunken, büyük çoğunluğu 50 MW üzeri kurulumlara imkan sağlayan geniş yerlere sahip. Hatta 200’den fazla alanda 100 MW’tan fazla potansiyele işaret ediliyor.
Ancak rapor, teknik potansiyelin uygulamaya dönüşmesinin önünde birtakım maliyet ve sahiplik karmaşası üzere manilerin olduğuna da değiniyor. Ortalama olarak 1 MW’lık güneş santrali heyetim maliyeti 1,5 milyon dolar civarındayken, terkedilmiş maden alanlarında bu sayı daha yüksek olabiliyor.
