Uluslararası Astronomi Birliği’ne bağlı Küçük Gezegen Merkezi, Güneş Sistemi’nde hareket eden sıra dışı bir objenin yıldızlararası kökenli olduğunu doğruladı. 3I/ATLAS ismi verilen bu gökcismi, Güneş’e yanlışsız süratle ilerliyor ve bilim dünyasında heyecanla izleniyor.
İlk olarak Haziran ayının son günlerinde, ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) isimli otomatik müşahede sistemi tarafından fark edilen obje, süreksiz olarak A11pl3Z koduyla kayda geçti. Şili, Güney Afrika ve Hawaii’deki teleskopları kullanan sistem, gökyüzünü nizamlı olarak tarayarak bu tıp hareketli cisimleri saptamaya çalışıyor. 1 Temmuz’da tekrar gözlemlenen obje, sonraki gün Şili’deki öbür bir teleskop tarafından da doğrulandı.
İlk datalara nazaran, bu kozmik ziyaretçi yaklaşık 20 kilometre genişliğinde olabilir ve saatte yaklaşık 245 bin kilometre üzere etkileyici bir süratle yol alıyor. Suratı ve izlediği rota, onun Güneş Sistemi’ne dışarıdan gelen, yani yıldızlararası bir konuk olabileceğini gösteriyor. Bu da, 3I/ATLAS’ın tarihe geçmesi için kâfi. Zira şimdiye kadar sadece iki yıldızlararası obje keşfedildi: 2017’de tespit edilen gizemli Oumuamua ve 2019’da gözlemlenen 2I/Borisov kuyruklu yıldızı. Her ikisi de bilim etraflarında büyük ilgi uyandırmış, bilhassa Oumuamua’nın tabiatı üzerine hala net bir fikir birliğine varılamamıştı.
Yeni keşif de misal formda pek çok soruyu beraberinde getiriyor. Şu an Dünya’dan yaklaşık 3,8 astronomik ünite uzaklıkta bulunan 3I/ATLAS, 3 Ekim’de Mars’a epeyce yaklaşacak. Bu aralık, Kızıl Gezegen’in yörüngesindeki uzay araçlarının onu direkt gözlemleyebilmesi için kâfi olabilir. Akabinde, 29 Ekim’de Güneş’e, 30 Ekim’de ise Dünya’ya en yakın pozisyonuna ulaşacak. Her iki noktada da yaklaşık 1,35 astronomik ünite uzaklıkta olması bekleniyor.
Bu süratli yolcunun Dünya’yla çarpışma riski yok. Lakin bu, bilim insanlarının ilgisini azaltmıyor. Bilakis, böylesine az bir obje, Güneş Sistemi dışındaki bölgelerden gelen hususlar hakkında bilgi edinmek için eşsiz bir fırsat sunuyor. Önümüzdeki aylarda, güçlü gözlemevlerinin devreye girmesiyle 3I/ATLAS hakkında çok daha fazla bilgi toplanabilir. Bilhassa Vera C. Rubin Gözlemevi ve James Webb Uzay Teleskobu, bu gizemli cismi incelemek için devreye girebilir.
