ÖTV düzenlemesi tekrar gündemdeyken, LenaCars kıymetli bir araştırmayı ortaya koydu. Yapılan araştırmalara nazaran, Türkiye’de sıfır kilometre araç fiyatları, Avrupa’ya nazaran ortalama yüzde 70’in üzerindeyken, 0-5 yaş ortası arabalarda bu fark 2,5 kata çıkıyor. 20 yaş ve üzeri arabalarda ise Türkiye’deki tüketiciler, Avrupa’ya oranla 5 kat daha değerliye satın alıyor. Ortadaki farkın vergilendirme sistemi nedeniyle ortaya çıktığına dikkat çeken LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, “Otomotiv kesiminde var olan vergilendirme sistemimiz yeniliğini yitirmiş durumda. Gerçek piyasa şartlarına ve etraf düzenlemelerine nazaran uyarlanması, yerli üretici ve yatırımcılar için olumlu sinyal verecektir. Birebir vakitte Türkiye’nin araç penetrasyon oranını OECD ortalamasına yaklaştırır.” diyor.
Yüksek vergi yükü, Türkiye’de otomotiv pazarının büyüme ivmesini yavaşlatırken, ÖTV ile ilgili mümkün düzenlemeler tekrar gündeme geldi. “Sıfır araç satışları rekor kırdı” haberlerini her geride bıraktığımız ay okusak da LenaCars’ın yaptığı kapsamlı araştırmalara nazaran, Türkiye’nin nüfusa kıyasla araç sahipliğinde OECD ülkeleri ortasında geride olduğu tespit ediliyor. 2024 yılında her 1000 şahsa 354 motorlu araç düşerken, AB ülkelerinde her 1000 şahsa ortalama 570 motorlu araç düşüyor.
Almanya’ya nazaran sıfır arabalar ortalama yüzde 70 daha pahalı
Yapılan kapsamlı araştırmalara ait kıymetli açıklamalarda bulunan LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, Almanya’ya oranla, Türkiye’deki sıfır arabaların ortalama yüzde 70 daha kıymetli olduğunu belirtti ve “Sıfır kilometre araç fiyatlarının Avrupa’ya kıyasla bu derece yüksek olması; vergi siyasetlerinin gözden geçirilmesi, istikrarlı, sürdürülebilir bir vergi siyasetinin ortaya konması ve tüketicinin vergi yükü altında ezilmemesi gerektiğini ortaya koyuyor. ÖTV düzenlemesi gerçekleştirilirken bu durumun da göz önünde bulundurulmasını umut ediyoruz.” dedi.
Avrupa ülkelerindeki araba vergilendirme sistemleri bu şekilde
Almanya: Tam elektrikli araçlar (BEV), birinci tescillerinden itibaren 5 yıl motorlu taşıt vergisinden (Kfz-Steuer) muaf. Hibrit araçlar ise CO₂ emisyon bedeline direkt bağlı yıllık vergiye tabi.
Fransa: “Bonus–Malus” sistemi uygulanıyor; düşük emisyonlu BEV/PHEV’lere alım takviyesi, yüksek emisyonlu içten yanmalı araçlara ek vergi getiriliyor.
Birleşik Krallık: 2022’de hibrit alım teşvikleri sona erdi; 2025 sonrası sıfır emisyonlu araçlara yönelik araç vergisi indirimleri kaldırılıyor.
Danimarka: Kayıt vergisi modelinde BEV’ler için yaklaşık %40, PHEV’ler için %50 oranları uygulanıyor.
Türkiye dışında diğer bir Avrupa ülkesinde ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) üzere ek bir vergi bulunmuyor. Vergilendirme emisyona; yani araçların etrafa verdiği kirliliğe nazaran yapılıyor.,
İkinci elde fiyat farkları 2,5 kattan 5 kata kadar çıkıyor
Güncelliğiniarındaki her 4 araçtan birinin 21 yaş ve üzeri olduğunu aktaran LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, alım gücü ve matrah tandanslı
güncelliğini yitirmiş vergilendirme sistemi nedeniyle eski araçlara olan talebin yüksek olduğunu ve fiyatlarının da bu etkenlerle çok yüksek düzeyde kaldığını söyledi. Nazik, “Almanya’da 2000 Euro olan 20 yaşındaki bir Opel Astra’yı, Türkiye’de 10.000 Euro’ya satın alabiliyoruz. Daha yeni modellerde, 0-5 yaş ortasındaki ise ikinci el araç fiyatlarının Türkiye’de 2,5 kat daha değerli olduğu görülüyor. Temeldeki etken vergilendirme sistemimiz, yüksek vergi yükü, her satışta ikinci el araca da transfer edilmiş oluyor.” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye’de Yüzde 10 ÖTV Dilimine Giren Elektrikli Modeller
Resmî kriterlere nazaran, motor gücü ≤ 160 kW ve matrah ≤ 1.450.000 TL olan MESKEN modelleri %10 ÖTV’ye tabi modellerden kimileri:
BYD Atto 3 Design
Fiat 500e La Prima HB
Hyundai Kona Electric (100 kW Progressive)
Peugeot e 2008 GT
Renault Zoe Intense (~100 kW)
Togg T10X V2 RWD (Uzun Menzil)
Skoda Elroq (giriş versiyon)
Kia EV3 Elegance
VW ID.3 (giriş/orta pak.)
Tesla Model Y Juniper (150 kW)
BYD Seal Sedan
Citroen e-C4 X Shine Bold
Türkiye’de Hibrit Modeller ve %30 / %60 ÖTV Dilimleri
Resmî düzenlemeye nazaran:
• %30 ÖTV:
o BYD Seal U DM- i: %80’ten %30’a gerileme
• %60 ÖTV:
o BMW X1 xDrive30e
o DS 9 Opera E Ciltse 250
o Skoda Superb PHEV
Yeni kanun teklifinde kimi üst segment hibritlerde ÖTV oranlarının tekrar artabileceği gündemdeyken, teşvik istikrarına dikkat çeken Nazik, “Yüzde 10’luk dilim, orta segmente alım teşviki sunarken, üst dilimler hâlâ yüksek vergi altında. Matrah ve dilim aralıklarının güncellenmesi, gerçek piyasa şartlarına ve etraf düzenlemelerine uyarlanması otomotiv bölümünün ve tüketici itimadının önünü açacaktır. Enflasyonist ortamda matrah bazlı vergi sisteminin terk edilmesi, daha stabil, istikrarlı bir vergi ıslahatı yapılması muhtaçlık. Aksi durumda piyasada vergi bazlı daima dalgalanmalar görmeye devam edeceğiz.” dedi.
