Günlük hayatımızda suyun ne kadar hayati bir yere sahip olduğunu birden fazla vakit fark etmiyoruz. Sabah kalkar kalkmaz elimizi yüzümüzü yıkar, kahvemizi demlerde kullanır, yemek pişirir, çamaşır ve bulaşıklarımızı yıkarız. Meyve ve zerzevatları yıkamadan yemeği bile düşünmeyiz. Özcesi, suya erişimimiz kesintisiz olduğu sürece, bu lüksün farkına varmakta zorlanıyoruz. Halbuki gerçekler, bu konfordan çok uzak bir tabloyu işaret ediyor.
Dünyada su bol üzere görünse de, elimizdeki kaynakların sadece çok küçük bir kısmı içilebilir nitelikte. Dünya üzerindeki toplam suyun yalnızca yüzde 1’inden azı direkt içme suyu olarak kullanılabiliyor. Kalan büyük kısım ise tuzlu su ya da erişimi güç alanlarda bulunuyor.
Tatlı su kaynaklarımız buzullarda, yer altı su rezervlerinde, göllerde, ırmaklarda ve bataklıklarda yer alıyor. Lakin artan nüfusla birlikte bu sonlu kaynaklara olan talep de her geçen gün büyüyor. Bu baskının sonuçları şimdiden kendini göstermeye başladı: Kuruyan göller, sığlaşan ırmaklar, yükselen su fiyatları ve su kullanımına getirilen kısıtlamalar, geleceğin değil, bugünün gerçekleri ortasında yer alıyor.
Kırsal bölgelerde ya da altyapı eksikliği yaşayan bölgelerde beşerler hala kuyular aracılığıyla suya ulaşıyor. Fakat kentlerde ve gelişmiş bölgelerde çoğunlukla belediyelerin sağladığı kamu hizmetlerinden faydalanıyoruz. Bu sistemlerde, hem yüzey suları (göl, ırmak, bataklık gibi) hem de yer altı suları toplanıyor ve çeşitli süreçlerden geçirilerek içilebilir hale getiriliyor. Yüzeyden ya da yer altından çıkarılan bu su, arıtma tesislerinde inançlı hale getirilmeden halka sunulmuyor.
Ancak suya olan talep artmaya devam ediyor. Şayet ferdî kullanım alışkanlıklarımızı değiştirmezsek, suyun değerini daha çok parayla ve kısıtlamalarla anlayacağımız bir periyoda girmemiz kaçınılmaz olabilir.
İçilebilir su ölçüsünü artırmak mümkün mü?
Dünyadaki içilebilir su ölçüsü sabit, ancak bu suya muhtaçlık duyan insan sayısı her yıl artıyor. Bu da su kaynaklarını sürdürülebilir hale getirmeyi zorlaştırıyor. Bilim insanları ise bu sorunun tahliline yönelik farklı yollar üzerinde çalışıyor.
Bunlardan biri, tuzdan arındırma formülü. Bu formülle deniz suyu tuz ve minerallerden arındırılarak içilebilir hale getiriliyor. Kaynak bol üzere görünse de, bu süreç epey değerli ve güç tüketimi açısından verimsiz kabul ediliyor. Yani her yerde uygulanabilir bir tahlil değil.
Alternatif prosedürler ise daha yaratıcı ve geleceğe umutla bakmamızı sağlıyor. Örneğin, MIT’de geliştirilen bir jel sayesinde havadaki su buharı toplanarak içme suyuna dönüştürülebiliyor. Öteki bir teknoloji ise havayı elektrikle soğutarak içilebilir su elde ediyor; bu sistem bilhassa çöl üzere kurak bölgelerde umut vadediyor. Sis hasadı ismi verilen bir diğer usul de havadaki nemi toplayan özel ağlar kullanılarak su üretimini mümkün kılıyor. Lakin bu prosedürün tesirli olabilmesi için uygun hava şartlarının olması gerekiyor.
