Günümüzde televizyondan telefona, beyaz eşyadan elektronik mesken eserlerine kadar neredeyse tüm aygıtlar “akıllı” hale geldi. Bu aygıtların çalışması için bir yazılıma yani işletim sistemine muhtaçlık duyuluyor. Pekala işletim sistemi nedir? Bu makalede bilgisayarları baz alarak işletim sistemi ne işe yarar ve işletim sistemi çeşitleri nelerdir üzere merak edilen soruları yanıtladık.
İşletim sistemi nedir?
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatımıza giren elektronik aygıtlar, günümüzde belirli yazılımlar sayesinde yönetilebiliyor. 1940’lı yıllarda geliştirilen elektronik aygıtlar rastgele bir işletim sistemine sahip değildi.
Alan Turing tarafından 1949 yılında geliştirilen Manchester Mark 1, birinci işletim sistemine sahip aygıt olarak nitelendiriliyor. Yaklaşık 7 yıl sonra IBM 704 için geliştirilen GM-NAA I/O, birinci spesifik işletim sistemi olarak tarihe geçti. General Motors ile birlikte çalışan IBM, Assembly lisanı ile yazdığı işletim sistemini kullanıma sundu.
1960 yılında AT&T Bell Laboratuvarlarında günümüz işletim sistemlerinin temeli olan Unix’in temelleri atıldı. Dennis Ritche, 1970 yılında kullanıma sunulan işletim sistemini C ile tekrardan yazdı. Günümüzde FreeBSD, OpenBSD, NetBSD, Minix, Sun Solaris ve macOS üzere işletim sistemleri hala Unix alt yapısını kullanmaktadır.
Microsoft, birinci grafik arayüze (GUI) sahip işletim sistemi olan Windows 1.0 sürümünü 1985 yılında piyasaya sürdü. Akabinde Linus Torvalds, 1991 yılında Linux çekirdeğini geliştirerek günümüz Linux tabanlı işletim sistemlerinin temelini attı.
Silinen evrakları geri getirme programları (Adım adım fotoğraflı anlatım)
Silinen belgelerimizi geri getirmek aslında hiç de sıkıntı değil. Yapmanız gereken şeyler için haberimizi okuyabilirsiniz.
Kullanıcıların yaptıkları süreçleri ve kullandıkları uygulamaları donanıma ileten katmana işletim sistemi ismi verilir. Bilgisayar, tablet, cep telefonu, modem, web sunucular ve birçok akıllı aygıt, işletim sistemi ile çalışmaktadır.
İşletim sistemi ne işe fayda?
İşletim sistem, donanım ile uygulama ortasındaki irtibatı sağlamak ile vazifelidir. Microsoft Windows, macOS, Pardus, Android ve iOS üzere bilinen işletim sistemlerinin haricinde FreeRTOS ve VxWorks üzere gömülü sistemlerde kullanılan işletim sistemleri de mevcut.
Birden fazla sürecin gerçekleşmesi için sistem kaynağı ataması yapan işletim sistemleri, kullanıcıların isteklerini daha süratli ve inançlı bir halde yerine getirir. Bilhassa gömülü sistemlerde tercih edilen GNU/Linux tabanlı işletim sistemleri, çok düşük donanım özelliklerine sahip olan aygıtların en sıkıntısız ve verimli biçimde çalışmasını sağlamaktadır.
İşletim sistemi çeşitleri
Unix, GNU/Linux ve Microsoft Windows olmak üzere işletim sistemlerini temelde 3’e ayırmak mümkün. 1978 yılında büyük değişikliğe giden Unix projesi, 7. sürümüyle birlikte gelişimini 2 farklı çizgide gerçekleştirmeye başladı.
Unix kaynak kodlarının yaklaşık yüzde 90’ını değiştiren Berkley Üniversitesi grubu, BSD sistemini geliştirdi. System V ismi verilen sürüm ise Bell Teknoloji Laboratuvarları tarafından ticari olarak lisanslandı. HP-UX (HP), IRIX (SGI), SCO UNIXware, FreeBSD, OpenBSD, NetBSD ve macOS üzere işletim sistemleri Unix tabanlıdır.
GNU/Linux kavramı, 1983 yılında Richard Stallman tarafından geliştirilen GNU ve 1991 yılında Linus Torvalds tarafından kodlanan Linux çekirdek dizaynının birleşimidir. GNU/Linux açık kaynak kodlu ve özgür olarak nitelendirilmektedir. Özür ve açık kaynak kodlu olmasına karşın masaüstü işletim sistemi olarak sayıca az bir kitle tarafından tercih edilmektedir.
GNU/Linux, sunucu ve gömülü sistemler üzere alanlarda ise milyonlarca kullanıcıya sahiptir. Pardus, Kali Linux, Ubuntu, Arch ve Fedora üzere işletim sistemleri ise GNU/Linux çekirdeğini kullanmaktadır. Ayrıyeten Android işletim sistemi de GNU/Linux tabanlıdır.
Microsoft tarafından 1985 yılında geliştirilmeye başlanan Windows işletim sistemi, prensip olarak Windows 1.0 sürümü ile karşımıza çıktı. Microsoft, sırasıyla Windows 2.0 (1987), Windows 3.0 (1990), Windows 95 (1995), Windows 98 (1998), Windows Me (2000), Windows XP (2001), Windows Vista (2007), Windows 7 (2009), Windows 8 (2012),Windows 8.1 (2014), Windows 10 (2015) ve son olarak günümüzde faal olarak güncelleme alan Windows 11 (2021) işletim sistemlerini piyasaya sürdü.
Klasör simgesi nasıl eklenir? Klasör simgesi yükleme nasıl yapılır? (Resimli)
