Günümüz teknolojisinin en konforlu nimetlerinden biri olan kablosuz şarj, telefonlarımızı ve öteki elektronik cihazlarımızı şarj etme alışkanlıklarımızı kökten değiştirdi. Artık kablo arama, düğüm çözme yahut yanlışsız adaptörü bulma sıkıntısı olmadan, cihazımızı bir pedin üzerine bırakarak şarj edebiliyoruz.
Bu büyük bir kolaylık olsa da madalyonun bir de öbür yüzü var. Elbette güç verimliliği. Kablosuz şarj, hayatımıza getirdiği pratikliğin bedelini, kablolu şarja kıyasla daha fazla enerji tüketerek ödüyor. Pekala bu teknoloji olağanüstüsü neden bu kadar “savurgan”?
Kablosuz şarj neden daha fazla güç harcıyor?
Bu durumun gerisindeki temel neden, gücün aktarılma biçiminde yatıyor. Kablolu şarjda elektrik gücü, direkt bir kablo aracılığıyla en az kayıpla aygıtınızın bataryasına ulaşıyor. Yani âdeta kapalı bir otoyolda ilerleyen bir araç üzere, güç gayesine net bir biçimde varıyor.
Kablosuz şarjda ise güç havadan, bir manyetik alan aracılığıyla aktarılıyor. Bu süreç, gücün bir kısmının gayesine ulaşamadan, bilhassa de ısı olarak etrafa dağılmasına neden oluyor. Bu güç kaybı, nihayetinde elektrik faturanıza küçük de olsa bir ek yük olarak yansıyor.
Teknik tarafa değinmeden olmaz: Bu güç kaybının nedenleri neler?
1. Manyetik alan ve güç dönüşümü
Kablosuz şarj, “elektromanyetik indüksiyon” prensibiyle çalışır. Şarj pedi içerisinde bulunan bir bobin, elektrik gücünü bir manyetik alana dönüştürür. Telefonunuzun içindeki alıcı bobin ise bu manyetik alanı tekrar elektrik gücüne çevirerek bataryayı doldurur.
Bu iki evreli dönüşüm sırasında gücün bir kısmı kaçınılmaz olarak kaybolur. Bilhassa gücün havada yol alırken dağılması, verimliliği düşüren en kıymetli faktördür. Kablolu şarjda ise bu türlü bir dönüşüme ve hava yoluyla transfere gerek yoktur.
2. Isı olarak kaybolan enerji
Kablosuz şarj sırasında hem şarj aletinizin hem de telefonunuzun ısındığını fark etmişsinizdir. Bu ısınma aslında boşa harcanan gücün bir göstergesidir. Güç dönüşümü ve transferi kusursuz bir verimlilikle gerçekleşmediği için kaybolan gücün kıymetli bir kısmı ısı olarak ortama yayılır.
Bu durum, yalnızca güç israfına yol açmakla kalmaz, birebir vakitte uzun vadede telefonunuzun batarya sıhhatini da olumsuz etkileyebilir. Bu da aslında günümüzdeki “Kablosuz mu şarj etmek daha sağlıklı yoksa kablolu mu?” sorularının temel nedenlerinden biri.
3. Hizalama sorunları
Kablosuz şarjda azamî verimlilik için telefonunuzdaki alıcı bobin ile şarj pedindeki verici bobinin eksiksiz bir biçimde hizalanması gerekir. Şayet telefonunuzu pedin üzerine tam olarak ortalamazsanız, bobinler ortasındaki manyetik bağ zayıflar.
Bu durumda aygıtınız ya daha yavaş şarj olur ya da şarj olmak için daha fazla güç çeker. Bu da enerji kaybını artıran bir öbür kıymetli etkendir. Çağdaş kablosuz şarj aygıtları bu sorunu en aza indirmeye çalışsa da harika hizalamayı her vakit sağlamak zordur.
4. Bekleme modu tüketimi
Kablosuz şarj pedleri, üzerinde bir aygıt olmasa bile prize takılı oldukları sürece az da olsa güç tüketmeye devam eder.
“Hayalet” yahut “bekleme modu” tüketimi olarak bilinen bu durum, uzun vadede biriktiğinde fark edilebilir bir güç israfına neden olabilir. Kablolu şarj adaptörleri de misal bir tüketim yapsa da bu ölçü çoklukla kablosuz şarj pedlerine nazaran daha düşüktür.
Kablosuz şarj, kabloluya nazaran ne kadar fazla güç harcar?
Enerji kaybı kullanılan aygıtın kalitesine, teknolojisine ve hizalamaya nazaran değişmekle birlikte, kablosuz şarjın verimliliği ekseriyetle %70-85 ortasındadır. Kablolu şarjda ise bu oran %95’in üzerine çıkabilir. Bu da kablosuz şarjın, birebir ölçüde şarj için %15 ila %30 daha fazla elektrik tüketebileceği manasına gelir.
Kablosuz şarj sırasında telefonumun ısınması olağan mi?
Evet, olağandır. Güç transferi sırasındaki verimlilik kayıpları nedeniyle gücün bir kısmı ısı olarak açığa çıkar fakat çok ısınma, hem güç kaybının arttığını gösterir hem de bataryanızın ömrü için ziyanlı olabilir. Kaliteli ve sertifikalı bir şarj aleti kullanmak bu durumu en aza indirmeye yardımcı olur.
Kablosuz şarjın yavaş olması da güç kaybıyla mı ilgili?
Evet, dolaylı olarak ilgilidir. Güç kaybı ve verimsiz transfer, bataryaya ulaşan gücün daha düşük olmasına neden olur. Bu da şarj mühletini uzatır. Ayrıyeten güvenlik ve ısıyı denetim altında tutmak için birçok kablosuz şarj standardı, gücü şuurlu olarak daha düşük düzeylerde meblağ.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
