Giderek globalleşen bir araştırma projesi, köpeklerimizin iç dünyasını neredeyse büsbütün tabir edebildiklerini ortaya koyuyor. Bu çalışma, köpeklerin sadece temel gereksinim ve hislerini değil, birebir vakitte daha karmaşık fikirlerini de irtibat yoluyla aktarabildiklerini gözler önüne seriyor.
California San Diego Üniversitesi’nde misyon yapan araştırmacıların öncülüğünü üstlendiği projede, 47 ülkeden gelen iştirakçilerin bilgileriyle desteklenen deneysel bir sistem kullanılıyor. Projede, “dışarı”, “yemek” ve “yardım” üzere sözlerle etiketlenmiş ses düğmelerini kullanan binlerce köpeğin yaptığı her bir düğme basımı kayda alınıyor. Elde edilen bu datalar, farklı ortam ve durumlarda köpeklerin sahipleriyle nasıl bağlantı kurduklarını kapsamlı bir formda tahlil etmek hedefiyle bedellendiriliyor.
Projeye dahil edilen köpekler ortasında öne çıkan örneklerden biri, bilhassa San Diego’da yaşayan Stella oldu. Stella, etiketlenmiş seçenekler ortasında “plaj” butonunun bulunmadığını fark edince, tahlili “yardım”, “su” ve “dışarı” düğmelerine sıralı bir biçimde basarak kendine yaratıcı bir söz buldu. Araştırmacılar, bu davranışın rastgele değil, sözleri birleştirerek yeni manalar oluşturabilen şuurlu bir seçim olduğunu düşünüyor. Bu durum, köpeklerin kavramsal bağlantı kurma maharet düzeylerinin beklenenden çok daha ileri olduğuna işaret ediyor.
Bilim insanları, köpeklerin yalnızca ödül beklentisiyle mi yoksa sahiden sahipleriyle diyalog kurma gayesi güderek mi düğmeye bastıklarını belirlemek gayesiyle özel deneyler tasarladı. Örneğin, Parker isimli bir köpeğin, bir kabı açamadığı durumda “yardım” ve “bak” düğmelerine başvurması, onun insan dayanağı arama davranışını net bir biçimde ortaya koydu. Bu tıp deneysel müşahedeler, evcil hayvanların bağlantı stratejilerinin ne kadar sofistike olabileceğini göstermesi açısından büyük değer taşıyor.
Elde edilen bulgular, cinsler ortası irtibat kavramına dair anlayışımızı tekrar gözden geçirmemizi sağlayabilir. Şayet köpekler kolay sözleri ustalıkla bir ortaya getirerek karmaşık niyetleri söz edebiliyorsa, bu durum evcil hayvanlarımızla kurduğumuz irtibatın derinliğini ve kalitesini artıracak yeni imkanlar sunabilir. Daha evvelki araştırmalar köpeklerle konuşmanın olumlu tesirlerini ortaya koymuşken, bu yenilikçi çalışma, evcil hayvanlarımızla sağlıklı ve şuurlu bir bağlantının ne kadar pahalı olduğunu bir defa daha gözler önüne seriyor.
