Nükleer güç, aslında pak ve tesirli bir güç tahlili olabilir lakin bu sistemden güç üretmek için çok büyük yatırım ve devasa nükleer santraller gerekiyor. Ama bu durum da artık değişebilir üzere görünüyor.
ABD Enerji Bakanlığı (DOE) şimdi mikro reaktörlerin kullanıma girmesi için çalışma yapıyor. Aslında bu çeşit minik reaktörler, yıllarca yakıt almadan çalışabilen nükleer denizaltılarda kullanılıyor. Lakin bunlar 80’li yılların teknolojisiyle üretilmiş askeri reaktörler.
Mikro reaktörler, 1 ila 50 megavat ortası güç üretebilen küçük nükleer reaktörler olarak tanımlanabilir. Bunlar, klasik reaktörlerle kıyaslandığında epeyce küçük. Örneğin, Westinghouse’un eVinci modeli 5 megavat, Radiant’ın Kaleidos modeli ise 1,2 megavat güç üretiyor.
Bu kompakt reaktörler, kalabalık kentleri beslemek yerine; uzaktaki data merkezleri, küçük yerleşimler yahut afet sonrası güç üretimi üzere düşük gereksinimli alanlarda büyük avantaj sağlıyor. DOE’ye nazaran bu reaktörler tek başına, elektrik sisteminden uzakta kalan bölgelerde birçok meskene kâfi elektrik sağlayabilir.
Bu sistemlerin en büyük özelliklerinden biri taşınabilir olmaları: Trenle, tırla yahut uçakla kolaylıkla nakledilebiliyorlar. Bu sayede doğal afetler, siber taarruzlar üzere beklenmedik olaylarda devreye sokulabiliyorlar.
Mini reaktörler periyodu için deneyler başladı
Westinghouse’un eVinci ve Radiant’ın Kaleidos reaktörleri, artık DOE’ün takviyesiyle dünyanın birinci “kamyon” boyutundaki mikro reaktör deneylerini yapıyor. Şayet başarılı olursa ABD bu küçük nükleer santrallerden çok sayıda sipariş vererek, gereksinim halinde kullanmak üzere depolarda saklayacak üzere görünüyor.
Türkiye’nin de acil durumda güç muhtaçlığını karşılamak için bu çeşit tahliller geliştirmesi mantıklı olabilir. Türkiye’de şu anda, bilimsel maksatla kullanılan bir adet “mini reaktör” bulunduğunu biliyoruz.
