Dünyanın en kapalı ülkelerinden biri olan Kuzey Kore‘de günlük ömür, dışarıdan bakıldığında adeta bir gizem. Lakin yakın vakitte ülke dışına çıkarılmayı başaran bir akıllı telefon, bu gizemin arkasındaki karanlık gerçeği bir sefer daha gün yüzüne çıkardı. Kelam konusu aygıt, Kuzey Kore‘de sıradan bir vatandaşın nasıl bir dijital kontrol altında yaşadığını açıkça ortaya koyuyor.
BBC tarafından yayımlanan ayrıntılara nazaran, Kuzey Kore‘de kullanılan akıllı telefonlar sadece devletin onayladığı içeriklere erişim sağlıyor. Aygıtlar, kullanıcıların yazdığı sözleri bile sansürleyecek formda programlanmış. Örneğin Güney Kore kökenli “Oppa” sözü otomatik olarak “Yoldaş” formunda değiştiriliyor. Üstelik ekranda, bu sözün sadece kardeşler ortasında kullanılabileceğine dair bir ihtar da çıkıyor. “Güney Kore” tabiri ise aygıt tarafından direkt “kukla devlet” olarak değiştirilerek sansürleniyor.
Kuzey Kore’den kaçırılan telefon, ülkenin sert sansür gerçeğini ortaya serdi
Bu sert kontrol sırf sözlerle sonlu değil. Telefon her beş dakikada bir ekran imajı alarak bu imajları sırf yetkililerin erişebildiği zımnî klasörlere kaydediyor. Böylelikle kullanıcıların ne izlediği, ne yazdığı ve hangi uygulamaları kullandığı daima takip altında tutuluyor.
Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un başta K-pop olmak üzere tüm Güney Kore kültürünü yasakladığı biliniyor. Hatta birtakım kaynaklara nazaran bu çeşit içerikleri izleyen gençlerin ağır cezalara çarptırıldığı, hatta kamuya açık idamların dahi yaşandığı tez ediliyor. Bu argümanlar şimdi resmî olarak doğrulanmasa da, telefon üzerindeki sansür uygulamaları bu baskının dijital boyutunu gözler önüne seriyor.
Ülkede internet erişimi halkın büyük kısmı için hâlâ mümkün değil. Kuzey Kore vatandaşlarının, sadece devletin hazırladığı içeriklere ulaşabildiği mahallî bir ağ sistemi üzerinden bilgi edinmeleri sağlanıyor.
Bu olay, dijital çağda bile ferdî özgürlüğün büsbütün ortadan kaldırılabileceğini ve teknolojinin otoriter idareler tarafından nasıl bir nezaret aracına dönüştürülebileceğini açıkça ortaya koyuyor.
