Microsoft’un desteklediği araştırmacılar fiber internet teknolojisinde ihtilal niteliğinde bir muvaffakiyete imza attı. Southampton Üniversitesi’nden bilim insanlarının geliştirdiği yeni jenerasyon “hollow-core fiber” (HCF) kablolar, bilgi iletimini yüzde 45 daha hızlı hale getirerek optik irtibatta şimdiye kadarki en düşük sinyal kaybını sundu. Bu teknoloji, bilhassa bulut bilgi merkezleri ortasındaki data transferlerini hızlandırması ve taşınabilir ağlardaki gecikmeyi azaltması açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Daha düşük gecikme müddetleri, yapay zeka model eğitimi, uzaktan cerrahi operasyonlar ve otonom araçlar üzere hassas zamanlama gerektiren alanlarda kritik avantaj sağlayabilir.
Cam yerine hava yolu
Klasik fiber optik kablolarda ışık camdan geçerken saniyede yaklaşık 200 milyon metre süratle ilerliyor. Fakat ışığın havadaki suratı 300 milyon metre/saniye. Bu nedenle uzun müddettir araştırmacılar, ışığı cam yerine hava dolu kanallar üzerinden iletecek dizaynlar üzerinde çalışıyordu. Birinci kuşak hollow-core fiber modelleri, yüksek sinyal kaybı nedeniyle pratik bulunmuyordu. Microsoft’un 2021’de satın aldığı Southampton çıkışlı Lumenisity takımı, kendi tasarımı geliştirerek bu sorunun üstesinden geldi. Yeni kablolar, sinyal kaybını kilometre başına 0,1 desibelin altına düşürerek klasik fiberlerden bile daha verimli hale geldi.
Araştırma grubunun başkanlarından Francesco Poletti’ye nazaran ortaya koydukları DNANF (double nested antiresonant nodeless hollow core fiber) tasarımı son 40 yılın en önemli optik bağlantı atılımlarından biri. Daha düşük kayıp sayesinde ağlarda sinyal güçlendiriciye daha az muhtaçlık duyulacak ve bu da daha düşük güç tüketen, etraf dostu ağ altyapıları manasına gelecek.
Yeni fiberin yalnızca daha süratli olmakla kalmayıp, birebir vakitte 5 ila 10 kat daha geniş bant genişliği sunabileceği belirtiliyor. Microsoft’un kendi bilgi merkezlerinde bu kablolara ağır talep göstermesi bekleniyor. Şirket, birinci üretim kapasitesini büyük ölçüde kendisi kullanmayı planlıyor. Teknolojinin, memleketler arası standartların tamamlanmasının akabinde, yaklaşık 5 yıl içinde öbür bilgi merkezi operatörlerinin de kullanımına sunulabileceği öngörülüyor.
