Oyun dünyasının en ikonik lakin bir o kadar da tartışmalı figürlerinden, Minecraft’ın yaratıcısı Markus “Notch” Persson, dijital oyun sahipliği üzerine alevlenen tartışmalara bomba üzere bir yorumla katıldı. “Stop Killing Games” isimli tüketici hareketine dayanak veren Notch, yayıncıların oyunları kalıcı olarak öldürme hakkını kendilerinde görmelerini eleştirerek, yıllardır savunduğu provokatif görüşünü tekrar gündeme taşıdı: Şayet bir oyuna ödediğimiz para bize tam mülkiyet hakkı vermiyorsa, korsan oyun da klasik manada hırsızlık sayılamaz.
Bu çıkış, oyun sanayisinde oyuncular ve dev yayıncılar ortasında giderek büyüyen bir fay çizgisini gözler önüne seriyor. Tartışmanın merkezinde ise kolay bir soru yatıyor: Dijital bir oyunu “satın aldığımızda” tam olarak neyin sahibi oluyoruz?
Minecraft geliştiricisi haklı mı?
Her şey, oyuncuların parayla satın aldıkları oyunların bir gün yayıncı kararıyla büsbütün oynanamaz hale gelmesine karşı başlattığı “Stop Killing Games” teşebbüsüyle başladı. Electronic Arts’ın, BioWare tarafından geliştirilen ve büyük umutlarla piyasaya sürülen Anthem oyununun sunucularını 12 Ocak 2026’da kalıcı olarak kapatacağını duyurması, bu öfkeyi körükleyen son örnek oldu. Bu tarihten sonra, oyuna para vermiş binlerce oyuncu için Anthem dijital bir enkazdan farksız olacak.
1.3 milyona yakın imza toplayan ve Avrupa parlamentolarına yasa tasarısı sunmayı hedefleyen bu hareket, yayıncıları köşeye sıkıştırmış durumda. Yayıncıların savunması ise tanıdık: Sunucuları açık tutmak “aşırı pahalı” ve bu türlü bir yasa, oyun fiyatlarına artırım olarak yansıyabilir. Bu, üstü kapalı bir tehdit olarak algılanıyor.
Bu noktada sahneye çıkan Markus Persson, aslında yeni bir şey söylemiyor; yalnızca 13 yıl evvel kurduğu felsefi temeli günümüzün problemiyle birleştiriyor. Notch, hiçbir vakit korsanlığı ahlaki olarak onaylamasa da, onu “hırsızlık” olarak etiketleyen sanayi dogmasına daima karşı çıktı.
- 2011, Oyun Geliştiricileri Konferansı: Notch, meslektaşlarına “Korsanlık hırsızlık değildir” demişti. Argümanı kolaydı: “Bir otomobil çalarsanız, dünyada bir otomobil eksilir. Bir oyunu korsanlarsanız, dünyada bir kopya fazlalaşır ve potansiyel olarak yeni bir hayran kazanırsınız.”
- 2012, Toplumsal Medya: Bir hayranının oyunu satın alacak parası olmadığını söylemesi üzerine Notch, “Korsanını indir. İleride gücün yettiğinde hala beğeniyorsan satın alırsın. Bu yüzden makus hissetme,” diyerek sanayi standartlarının çok dışında bir duruş sergilemişti.
Bugün yaptığı “Satın alma mülkiyet değilse, korsanlık da hırsızlık değildir” yorumu, bu dengeli ideolojinin bir devamı. Notch’a nazaran, şayet bir yayıncı sattığı eseri keyfi olarak geri alabiliyor yahut kullanılamaz hale getirebiliyorsa, oyuncunun ödediği para bir “satın alma” değil, bir “kiralama lisansı” manasına gelir. Bu durumda, lisanssız bir kopyanın yaratılması da mülke karşı işlenen bir cürüm olan “hırsızlık” tarifine girmez.
Peki, Notch yalnızca eleştiriyor mu? Hayır, birebir vakitte bir tahlil de sunuyor. Kendisine yayıncıların ne yapması gerektiği sorulduğunda, eski günleri hatırlatıyor: Geliştiricilerin, resmi sunucular kapandıktan sonra bile oyuncuların kendi özel sunucularını kurmalarına imkan tanıyan bir model. Bu sayede oyunlar, toplulukları tarafından yıllarca yaşatılabilir ve geliştirici için ek bir maliyet oluşturmaz.
Bu tartışma devam ederken, Notch’un bir müddettir takipçilerinin nabzını yoklayarak Minecraft’ın manevi bir halefi üzerinde çalışmaya geri dönme ihtimalini gündemde tutması ise dikkat çekiyor. Oyun sanayisini parayla inşa eden fakat onun kurumsal yapısına her vakit meydan okuyan bu karşıt sesin, dijital mülkiyet savaşlarının seyrini etkileyip etkilemeyeceğini vakit gösterecek. Lakin bir şey kesin: Notch konuştuğunda, tüm bölüm dinlemek zorunda kalıyor.
