NASA, Jüpiter’e gönderilen Juno uzay aracında yer alan kameranın geçtiğimiz yıl arızalandığını, fakat beklenmedik bir metotla bu sorunun uzaktan çözüldüğünü açıkladı. Kamera, Dünya’dan milyonlarca kilometre uzakta adeta “hack’lenerek” tekrar çalışır hale getirildi.
Juno, 2011 yılında fırlatıldıktan sonra 2016’da Jüpiter yörüngesine girmişti. Misyon müddeti boyunca dev gezegenin atmosferi, manyetik alanı ve uyduları hakkında bedelli bilgiler toplayan uzay aracı, üzerindeki JunoCam isimli kamerayla da büyüleyici görseller gönderdi.
JunoCam başta yalnızca sekiz yörünge boyunca dayanacak biçimde tasarlanmıştı. Zira kamera, uzay aracının içindeki gözetici titanyum bölmenin dışında yer alıyor ve Jüpiter’in ağır radyasyonuna direkt maruz kalıyordu. Lakin beklentilerin ötesine geçerek tam 46 yörünge boyunca problemsiz çalıştı. Ta ki 47. çeşitte, imaj kalitesindeki önemli düşüşle birlikte arızalanana dek.
NASA uzmanları, arızanın nedenini güç kaynağındaki bir voltaj regülatörüne bağladı. Lakin uzay aracı Dünya’dan yaklaşık 595 milyon kilometre uzaklıkta olduğundan, fizikî bir müdahale imkansızdı. Bunun üzerine mühendisler alışılmadık bir tahlil denedi: “Isıtarak onarmak.” Bu formül, materyalleri ısıtarak iç yapılarındaki kusurları gidermeyi amaçlıyor. JunoCam’in tek ısıtıcısı kullanılarak kamera 77 derece Fahrenheit (yaklaşık 25 derece Celsius) sıcaklığa kadar ısıtıldı. Bir mühlet sonra sonuçlar geldi: Kamera tekrar çalışmaya başladı.
Ancak sevinç kısa sürdü. Kamera yine bozulduğunda, grup farklı yazılımsal yaklaşımlarla imajları işlemeyi denedi, lakin başarılı olamadı. Son deva olarak ısıtma süreci bu sefer daha yüksek sıcaklıkta tekrarlandı. Ve yeniden işe yaradı. 2023’ün sonlarında Juno, Jüpiter’in volkanik uydusu Io’nun yakınından geçerken, kamera yine net imgeler göndermeye başladı.
NASA’nın açıklamasına nazaran bu başarılı “ısıl onarım” formülü, Juno’daki başka birtakım sistemlerde de denendi. Her ne kadar sonuçları şimdi net olmasa da, elde edilen tecrübe gelecekteki uzay vazifeleri açısından epeyce bedelli. Juno misyonunun baş araştırmacısı Scott Bolton, “Bu tıp tekniklerle çok uzaklardaki uzay araçlarını nasıl onarabileceğimizi öğreniyoruz. Bu bilgi, hem askeri hem ticari uydular için değerli olacak” dedi.
