Yaşamın temel kaynaklarından biri olan oksijen, beşerler da dahil olmak üzere pek çok canlı için vazgeçilmez. Lakin tabiatta, bu kurala uymayan istisnalar da var. Kimi bakteriler, oksijen olmadan da ömrünü sürdürebiliyor, hem de hayli farklı bir usulle: “Elektrik soluyarak.”
Rice Üniversitesi’nden bir küme araştırmacı, bu fevkalâde sürecin nasıl işlediğini daha yakından anlamak için bir çalışma yürüttü. Araştırmada, kimi bakterilerin hücrelerinden dışarı elektron göndererek etraflarındaki hususlarla güç alışverişi yaptığı ortaya kondu. Bu formül, bilim etraflarında “ekstrasellüler solunum” olarak biliniyor.
Elektron akışı üzerinden enerji
Araştırmaya nazaran bakteriler, oksijen bulunmayan ortamlarda güç üretmek için elektronları hücre dışına aktarıyor. Bu transferi sağlamak için de “naftokinon” ismi verilen özel molekülleri kullanıyorlar. Elektronlar bu moleküller aracılığıyla etraftaki yüzeylere iletiliyor ve bakteriler, bu sayede güç döngülerini sürdürebiliyor.
Uygulama alanları geniş olabilir
Bu özellik sırf biyolojik olarak değişik değil, birebir vakitte farklı alanlarda pratik tahliller sunma potansiyeli taşıyor. Örneğin bu bakteriler, atık su arıtımı üzere etraf teknolojilerinde ya da pak güç sistemlerinde faal bir rol oynayabilir.
Araştırma takımında yer alan Caroline Ajo-Franklin, bu bakterilerin karbondioksiti işe fayda hususlara dönüştürmek üzere daha ileri teknolojilerde de değerlendirilebileceğini söylüyor. Tekrar de bu çeşit uygulamaların ne kadar tesirli ve sürdürülebilir olabileceğini görmek için daha fazla çalışmaya muhtaçlık var.
Elektrik soluyan bakteriler, tabiatın alışılmışın dışındaki tahlillerinden biri olarak, bilim dünyasında yeni sorulara kapı aralıyor.
