Yaklaşık 74 milyon yıl evvel, Dünya farklı bir yerdi. Okyanuslar, yalnızca yırtıcı sürüngenlerin değil, boyutlarıyla insanı hayrete düşüren öbür canlıların da hayat alanıydı. Mosasaurlar üzere dev avcılar ve elasmosaurlar üzere uzun boyunlu deniz sürüngenleri, Geç Kretase devrinin dikkat çeken sakinleri ortasındaydı.
Fakat o periyodun bir öbür büyüleyici canlısı, neredeyse beş metreye ulaşan uzunluğuyla tarih sahnesine çıkan bir deniz kaplumbağasıydı: Archelon.
Archelon, bugüne kadar bilinen en büyük deniz kaplumbağası olarak kayıtlara geçti. Yaklaşık 4,6 metre uzunluğa ve 5 metre kanat açıklığına sahipti. Tartısı ise iki tona yaklaşıyordu. Bu etkileyici boyutlarına karşın, ağır bir canlı olmanın dezavantajını suyun içinde pek de hissetmiyordu. Araştırmalar, Archelon’un suda şık bir formda, adeta bir penguen üzere yüzdüğünü ortaya koyuyor. Lakin onun bu şık hareketlerinin gerisinde, epey tesirli bir avcı anatomisi vardı.
Kanca biçimindeki güçlü gagası, onu tehlikeli bir yırtıcı haline getiriyordu. Bu yapı sayesinde midye üzere sert kabuklu canlıları kırabileceği ya da denizanaları üzere daha yumuşak avları kolaylıkla parçalayabileceği düşünülüyor. Archelon’un ömür alanı, bugün artık var olmayan Batı İç Denizi olarak bilinen ve bir vakitler Kuzey Amerika kıtasını ikiye ayıran dev bir su kütlesiydi.
Avrupa’dan gelen dev bir sürpriz
Ancak Archelon’un yalnızlığı uzun sürmedi. Yıllar sonra, Avrupa’da yürütülen hafriyatlar sırasında, onunla uzunluk ölçüşebilecek bir öbür dev kaplumbağanın kalıntılarına ulaşıldı. Leviathanochelys aenigmatica ismi verilen bu yeni cins, günümüzde İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan bölgede keşfedildi.
Fosilleşmiş kabuk kesimleri ve leğen kemiği sayesinde incelenebilen bu tıbbın, yaklaşık 4 metre uzunluğa ulaşabildiği kestirim ediliyor. Bu keşif, Geç Kretase periyodunda Avrupa sularında da Archelon’a misal büyüklükte kaplumbağaların yaşadığını ortaya koyarak bilim dünyasında değerli bir boşluğu doldurdu. Bu tıp, şimdiye kadar Avrupa’da tespit edilmiş en büyük deniz kaplumbağası olma unvanını taşıyor.
Günümüzün sessiz devleri
Elbette, tarih boyunca denizleri devasa kaplumbağalar paylaştı. Fakat günümüzde yaşayan kimi çeşitler de hala hayli etkileyici boyutlara sahip. Deri sırtlı deniz kaplumbağası (Dermochelys coriacea), bugünün en büyük deniz kaplumbağası olarak kabul ediliyor. Uzunluğu 1,5 ila 1,8 metre ortasında değişen bu tıp, tarih öncesi ataları kadar büyük olmasa da, çağdaş deniz canlıları ortasında hatırı sayılır bir yer tutuyor.
