Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, İstanbul Ticaret Odası Meclis Toplantısı’nda yaptığı açıklamada, Samsun Yakakent’te su eserleri sürece alanında ihtisaslaşmış yeni bir organize sanayi bölgesinin (OSB) kurulduğunu duyurdu. Su eserlerinde yenilikçi üretim, yüksek verimlilik ve ihracat kapasitesini artırmaya dönük olarak kurulan yeni OSB, Türkiye genelindeki 369’uncu OSB olarak kayıtlara geçti.
Bakan Kacır, konuşmasında Türkiye’nin üretim odaklı kalkınma maksatları kapsamında yürütülen teşvik düzeneklerine ve yeni sanayi siyasetlerine dair aktüel bilgileri paylaştı. Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi Programı ile dış ticaret açığının büyük kısmını oluşturan 284 eserin Türkiye’de üretilmesi için uzun vadeli finansman sağlandığını, HIT-30 programı kapsamında ise 2030 yılına kadar 30 milyar dolarlık yüksek teknoloji yatırımının destekleneceğini belirtti.
2012 yılından bu yana düzenlenen 98 binden fazla yatırım teşvik dokümanıyla 14 trilyon liralık yatırımın önü açıldı. Bu yatırımların 32 bini tamamlandı ve 4 trilyon liralık kısmı faaliyete geçti. Bu yatırımlarla 1 milyon 400 bin kişilik istihdam oluştu. Yeni devirde uygulanacak Türkiye Yüzyılı Kalkınma Atağı çerçevesinde üç ana program yürütülüyor: Teknoloji Atılımı, Lokal Kalkınma Atılımı ve Stratejik Atak. Bu programlar kapsamında teknoloji ağır üretim, mahallî gereksinimlere uygun projeler ve dijital-yeşil dönüşüm yatırımlarına dayanak veriliyor.
Yeni teşvik sisteminde makine alımlarına yönelik olarak makine bedelinin yüzde 25’i oranında, yatırım meblağının ise yüzde 15’i oranında olmak üzere 240 milyon TL’ye kadar nakdi dayanak sağlanacak. Finansman kullanan firmalara 13,8 ila 18,4 puan ortasında faiz ve kâr hissesi dayanağı verilecek. Kapasite fazlası olan kesimler sistem dışına çıkarıldı.
Bakan Kacır, istihdam teşviklerinin güncellenen Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi’ne nazaran kademeli olarak uygulanacağını, gelişmemiş 289 ilçeye bir üst bölge teşvikinin sunulacağını ve zelzeleden etkilenen 65 ilçeyle cazibe merkezleri programındaki vilayetlerde istihdam SGK primlerinin 14 yıl boyunca Bakanlık tarafından karşılanacağını duyurdu. Ayrıyeten 1. bölgeden 4., 5. yahut 6. bölgeye taşınan yatırımlara yeni yatırım teşviklerinin sağlanacağı belirtildi.
Organize sanayi alanlarının yüzölçümü hâlihazırda Türkiye’nin binde 2’sine denk geliyor. Başka planlı alanlar dahil edildiğinde bu oran binde 4 düzeyinde kalıyor. Bakanlık, 2030 yılına kadar OSB ve sanayi bölgelerinin toplam alanını 150 bin hektardan 350 bin hektara çıkarmayı hedefliyor. Bu amaç doğrultusunda, Ulusal Sanayi Alanları Master Planı çalışmaları yürütülüyor. Master plan kapsamında Samsun-Mersin sınırında yer alan 17 vilayette, toplam 166 bin hektarlık 32 potansiyel yatırım alanı tespit edildi. Bu alanların ortalama büyüklüğü mevcut OSB’lerin ortalamasının 10 katı üzerinde bulunuyor.
Irak, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri ile yürütülecek Kalkınma Yolu Projesi çerçevesinde Güneydoğu Anadolu’da yeni bir sanayi sınırı kurulacak. Daha sonra Orta Koridor ve Zengezur Koridoru güzergâhlarında da yeni sanayi alanları planlanıyor. Bu sanayi bölgeleri raylı sistem ağıyla entegre edilecek.
Organize sanayi bölgelerinde çalışanlara yönelik yeni lojman modelleri de duyuruldu. Bu projede emekçilerin işyerlerine yürüme uzaklığında yaşayabileceği çağdaş lojman alanları kurulacak. Birinci uygulama Manisa’da başladı, ilerleyen periyotta öbür kentlerde de yaygınlaştırılacak.
Türkiye iktisadı 2025’in birinci çeyreğinde yüzde 2 büyüyerek 19 çeyrek kesintisiz büyüme serisini sürdürdü. Yıllık enflasyon ise son 12 ayda 40 puan azalarak Mayıs sonunda yüzde 35,4’e geriledi. Cari açığın GSYH’ye oranı bir yılda yüzde 5,5’ten yüzde 0,8’e düştü. İşsizlik oranı Nisan prestijiyle yüzde 8,6 düzeyinde gerçekleşti.
Sanayi ve Teknoloji Kolejleriyle ilgili modelin hayata geçirileceğini duyuran Kacır, endüstrinin gereksinimi olan nitelikli iş gücünü yetiştirmek üzere yeni bir eğitim sisteminin devreye alınacağını söz etti. Bu adımların sonucunda 2024’te 247 milyar dolar olan imalat sanayi ihracatının, 2030 yılına kadar 400 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
İstanbul’un üretim, inovasyon ve ticaret gücüne dikkat çeken Kacır, kentteki 9 OSB, 6 sanayi bölgesi, 17 teknopark, 2700’ün üzerinde teşebbüs, 431 Ar-Ge ve 132 tasarım merkeziyle İstanbul’un teknoloji odaklı dönüşümde taşıyıcı kent olduğunu belirtti. Açıklamasını, “Aynı vizyonu paylaşıp omuz omuza çalıştığımızda İstanbul’un üretim gücünü daha da ileri taşıyabiliriz” kelamlarıyla tamamladı.
