Güneş Sistemi’nin en iç gezegeni Merkür’ün yüzeyinin, bilim insanlarını şaşırtan bir formda bükülüp buruştuğu keşfedildi.
Yeni araştırmalar, gezegenin kendi ekseni etrafında ve Güneş etrafında yörüngesinde dönerken maruz kaldığı gelgit kuvvetleri nedeniyle tıpkı buruşmuş bir kağıt üzere deformasyona uğradığını ortaya koyuyor. Bu durum, gezegenin jeolojik evrimi ve iç yapısı hakkında yeni ipuçları sunuyor.
Araştırmacılar, NASA’nın MESSENGER uzay aracından elde edilen dataları kullanarak Merkür’ün yüzeyindeki uzun, doğrusal sırtları ve fayları inceledi. Bu yapılar, gezegenin iç kısmının soğuması ve büzülmesiyle oluştuğu düşünülen kabuksal kısalmaların deliliydi.
Ancak son tahliller, bu sırtların ve fayların dağılımının ve yöneliminin, yalnızca termal büzülmeyle açıklanamayacak kadar karmaşık olduğunu gösterdi. Bunun yerine, Güneş’in Merkür üzerindeki güçlü kütleçekim tesiriyle oluşan gelgit kuvvetlerinin, gezegenin katı kabuğunu daima olarak gerip büzerek bu “buruşma” tesirine yol açtığı anlaşıldı. Bu gelgit kuvvetleri, Dünya’da okyanus gelgitlerini tetikleyen kuvvetlere benziyor. Lakin dünyanın okyanusları Ay’ın çekim kuvvetiyle hareket ederken, Merkür’ün üzerinde, Ay’dan milyonlarca defa büyük olan Güneş’in kütlesi tesirli oluyor. Bu dev kuvvet de, kayaları bile yerinden söküyor üzere görünüyor.
Güneş sistemini hala anlamaya çalışıyoruz
Bu bulgu, gezegen bilimindeki mevcut modelleri zorluyor ve gezegenlerin jeolojik süreçlerini anlamak için gelgit kuvvetlerinin ne kadar kıymetli olabileceğini gösteriyor. Merkür’ün bu eşsiz “buruşma” sistemi, yalnızca kendi evrimini değil, öteki ötegezegenlerin ve hatta geçmişte Güneş Sistemi’ndeki başka cisimlerin nasıl şekillenmiş olabileceğini anlamak için de yeni pencereler açabilir. Bilim insanları, gelecekteki misyonların ve daha ayrıntılı tahlillerin, bu dinamik sürecin Merkür’ün yüzey özelliklerini nasıl oluşturduğunu ve gezegenin iç kısmındaki ısı akışıyla nasıl etkileşimde bulunduğunu daha güzel anlamamızı sağlayacağını umuyorlar.
