Yapay zeka alanında yaşanan patlamayla birlikte bilgi merkezlerine olan gereksinimin kayda kıymet ölçüde artması, bu veri merkezlerinin güç ve soğutma gereksinimlerini de her zamankinden daha kritik hâle getirdi. Önümüzdeki yıllarda gezegendeki en önemli güç tüketicilerinden biri hâline gelmesi beklenen bilgi merkezlerinde verimliliği arttırmak büyük değer taşıyor. Bu yüzden bu merkezlerde kullanılacak soğutma sistemlerini daha verimli hâle getirmke için de yeni tahliller aranıyor. Shell ve Intel iştirakinde kullanıma hazır hâle getirilen yeni bir teknoloji, bu alternatif arayışında öne çıkıyor. Shell tarafından geliştirilen daldırmalı soğutma sıvıları, Intel’in Xeon işlemcileriyle iki yıl boyunca yapılan kapsamlı testler sonucunda onay alarak, bu alanda bir unsur imza attı. Shell böylelikle büyük bir çip üreticisinin güvenlik ve performans testlerinden geçip resmi sertifika alan birinci soğutma sıvısının üreticisi oldu. Bu sertifika, Shell’in geliştirdiği “Immersion Cooling Fluid S5 X” isimli soğutma sıvısının, veri merkezlerinde yaygın biçimde kullanılmasının önünü açmış oldu. Hakikaten Shell şu anda dünyanın dört bir yanında çip, sunucu ve tank üreticileriyle uyumluluk testleri yürütüyor. Bu testler sonrası daldırma soğutma sıvılarının daha fazla bilgi merkezinde kullanılmaya başlanması bekleniyor.
Intel: Shell’in Soğutma Sıvıları, Hava Soğutmalı Sistemler Kadar Güvenilir
Bu yeni sistem, klasik hava soğutmalı sistemlerin yerini alan daldırmalı soğutma teknolojisini temel alıyor. Bu teknikte sunucular, ısıyı tesirli biçimde dağıtan ve ileten özel bir sıvının içine büsbütün batırılıyor. Shell tarafından geliştirilen sıvı, elektrik iletkenliği bulunmadığı için donanımlara ziyan vermiyor ve tıpkı vakitte ısıyı çok daha süratli taşıyarak sistem sıcaklığını istikrarda tutuyor. Shell’in gazdan sıvıya (Gas-to-Liquid) teknolojisini kullanarak geliştirdiği bu sıvı, ısıyı hava bazlı sistemlere kıyasla yaklaşık 1200 kat daha tesirli bir halde dağıtabiliyor. Böylelikle sistemin termal kararlılığı artarken, donanımın uzun vadeli performansında da kayda paha bir düzgünleşme sağlanıyor. Intel’in gerçekleştirdiği testlerde, Xeon işlemcilerin daldırma sıvısı içinde hava soğutmalı sistemler kadar muteber ve istikrarlı çalıştığı kanıtlandı.
Shell tarafından yapılan açıklamaya nazaran, klâsik hava soğutmalı sistemlerinin yerine bu sıvı bazlı sistemlerin kullanılması, bilgi merkezlerinin güç tüketimini yüzde 48’e kadar azaltabiliyor. Sıvı soğutmanın, bu kayda bedel güç tasarrufunun yanı sıra, soğutma sistemleri için ayrılan yer alanında da büyük bir fark yaratacağına dikkat çekiliyor. Daldırmalı soğutma sistemleri, klâsik hava soğutmalı data merkezlerine kıyasla daha kompakt yapılarla tasarlanabiliyor. Zira bu sistemlerde soğutma fanları, büyük hava akışı kanalları ve karmaşık havalandırma altyapılarına muhtaçlık duyulmuyor. Shell’in özel sıvısıyla çalışan daldırmalı sistemler, tıpkı alanda daha fazla sunucu barındırılmasına imkan tanıyor. Intel’e nazaran bu sayede bilgi merkezlerinin fizikî ayak izi küçülürken, hem inşaat hem de işletme maliyetlerinde tasarruf sağlanabilecek. Ayrıyeten kompakt yapıları, bu sistemlerin mevcut altyapıya sonradan entegre edilmesini de kolaylaştıracak. Shell’in geliştirdiği bu yeni jenerasyon sıvılar sırf güç değil, su tüketimi açısından da daha sürdürülebilir bir seçenek sunuyor. Biyolojik olarak parçalanabilir formülasyonları sayesinde çevresel tesir minimuma indiriliyor. Shell’in kendi data merkezlerinde hâlihazırda kullanılan bu sıvılar, nemli ve sıcak iklimlerde, hatta 45°C’ye kadar olan hava sıcaklıklarında bile aktifliğini sürdürebiliyor.
Shell’in bu alana yaptığı yatırım, şirketin genel stratejisinin ne tarafa kaydığını da gözler önüne seriyor. Elektrikli araçlar, batarya sistemleri ve artık de bilgi merkezlerine yönelik geliştirilen sıvılar, Shell’in karbon emisyonlarını düşürmek isteyen müşterilerine sunduğu eser yelpazesinin genişlediğini gösteriyor.
Aslında Shell bu alandaki tek oyuncu değil. Data merkezlerine yönelik daldırmalı soğutma tahlilleri geliştiren birkaç şirket daha bulunuyor. ABD merkezli GRC ve İspanya merkezli Submer, bu alanda dikkat cazibeli işlere imza atıyor. Birebir halde Hollanda merkezli Asperitas da sürdürülebilirlik odaklı tahlilleriyle dikkat çekiyor. Lakin Intel ile kurduğu iş birliği ve bu kıymetli sertifikayı almış olması Shell’in bu alanda çok daha savlı hâle gelmesini sağladı..
