Kulağa bir bilim kurgu sinemasından fırlamış üzere gelse de, bilim insanları “kara delik bombası” olarak isimlendirilen teorik bir düzenek üzerinde birinci gerçek deneylerini gerçekleştirdi. Bilimsel olarak hayli farklı olan bu aygıt, kara deliklerin tuhaf fizikî özelliklerinden ilham alıyor ve güç üretimiyle ilgili temel prensipleri laboratuvar ortamında gözler önüne seriyor.
Bu deneyin temelinde, kara deliklerin etrafındaki fevkalâde güç süreçleri yer alıyor. Gerçek bir kara delikte, dönen bir aynalar dizisiyle dalgalar hapsedildiğinde, dalgaların gücü giderek büyüyebiliyor. O kadar ki, bir noktada sistemde biriken güç devasa bir patlamaya dönüşebilir. Lakin laboratuvarda kurulan bu modelde, güç kaynağı olarak direkt bir kara delik kullanılmıyor. Bunun yerine, dönen bir alüminyum silindir ve etrafına yerleştirilmiş metal bobinlerden oluşan bir düzenek tercih ediliyor. Bu sistemde, aynaların yerini manyetik alanlar ve onları geri yansıtan özel bileşenler alıyor.
Deneyin merkezinde “süperışıma” ismi verilen fizikî bir olgu bulunuyor. Bu tesir, düşük frekanslı dalgaların dönen bir objeyle etkileşime girip daha yüksek güçlü sinyallere dönüşmesiyle oluşuyor. Deneyi yürüten grup, dönen aygıtın üzerinde düşük frekanslı manyetik alanlar kullandıklarında, bu sinyallerin süratle büyüdüğünü ve sistemde birikerek patlamaya yakın bir noktaya geldiğini gözlemledi. Profesör Danielle Faccio, laboratuvardaki patlamayı “gerçek manada bir infilak değil, daha çok bir ‘puflama’” olarak nitelendiriyor; ancak ölçek büyütüldüğünde bunun çok daha önemli sonuçlar doğurabileceğini de ekliyor.
Bilimsel temeller ve teorik potansiyel
Genel görelilik maddelerine nazaran, kara deliğin yakınında dönen bir obje, tıpkı bir atlıkarınca üzere, dışarıdan güç kazanıyormuş üzere görünebilir. Şayet bir dalga, kara delik ile bir “ayna” ortasında tekraren gidip gelirse, güç her geçişte artar ve sonuçta sistemde biriken güç, bir patlamaya neden olabilir.
Araştırmada gerçek bir kara delik yerine laboratuvar ortamında dönen bir aygıt kullanılmış olsa da, elde edilen sonuçlar temel fiziğin geçerliliğini gösterdi. Sistemin, üretilen enerjiyi giderek artırarak bileşenlerin hasar görmesine yol açabildiği bildirildi.
Araştırmacılar, laboratuvar ölçeğindeki bu deneyin tehlikeli bir bomba niteliği taşımadığını bilhassa vurguluyor. Asıl maksat, bu çeşit gücün inançlı biçimde toplanabileceği ve hatta rüzgar türbinleri üzere sistemlerde kullanılabileceği güç toplama teknikleri geliştirmek. Yeniden de, gerçek bir kara delik ile misal bir sistem kurmak bugünkü teknolojinin epey ötesinde. Uzmanlar, bu türlü bir gücün sınırsız bir kaynağa dönüşebileceğini, lakin denetimsiz kullanıldığında potansiyel tehlikelere de yol açabileceğini hatırlatıyor.
Profesör Vito Cardoso, çok daha gelişmiş bir uygarlığın bir kara delikten güç çekerek toplumunu besleyebileceğini hayal etmenin bile heyecan verici olduğunu belirtiyor. Ancak, büyük güçlerin beraberinde büyük riskleri de getirdiğini, gerçek halde yönetilmediği takdirde teknolojinin yıkıcı olabileceğini de hatırlatıyor.
